Wrze¶niowe wêdrówki po Nowej Hucie, organizowane w ramach wydarzenia Zajrzyj do Huty, zawsze dostarczaj± nowych, interesuj±cych wra¿eñ. Zwiedzaj±cy maj± okazjê dotrzeæ do miejsc, które na co dzieñ s± niedostêpne dla publiczno¶ci. Zesz³oroczne i tegoroczne wêdrówki s± nieco utrudnione przez pandemiê. Jednak organizatorzy do³o¿yli wszelkich starañ, by mimo ograniczeñ zwi±zanych z re¿imem sanitarnym, tury¶ci mogli obejrzeæ nowohuckie ciekawostki.
W¶ród parudziesiêciu wspó³organizatorów znajduje siê tak¿e nowohucki Oddzia³ Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Instytucja ta, która niedawno obchodzi³a jubileusz siedemdziesiêciolecia istnienia, wiernie towarzyszy Muzeum Krakowa w reklamowaniu Nowej Huty. W roku 2021 Zajrzyj do Huty przebiega pod has³em czterech twarzy Nowej Huty: architektury, historii, natury i spo³eczno¶ci. Realizuj±c to zawo³anie Odzia³ Nowa Huta, mieszcz±cy siê zespole dworsko-parkowym w Branicach, postanowi³ sprowadziæ wystawê „Taki inny ¦wiatowid”. Wystawa ta cieszy³a siê du¿ym zainteresowaniem podczas jej eksponowania w g³ównym gmachu Muzeum przy ul. Poselskiej 3. ¦wiatowid to bóstwo s³owiañskie o czterech twarzach, utrwalonych w kamiennej rze¼bie. Oryginalne jego wyobra¿enie jest eksponowane w jednej z sal Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Zosta³ znaleziony w 1848 roku w maj±tku Liczkowce ko³o Husiatynia na Podolu, w rzece Zbrucz. Towarzystwu Naukowemu Krakowskiemu podarowa³ go Mieczys³aw Potocki. Do podwawelskiego grodu dotar³ 12 maja 1851 roku i zosta³ wystawiony w Sali Biblioteki Jagielloñskiej przy ul. ¦w. Anny 6. Na prze³omie lat 1858/1859 znalaz³ siê na pierwszej Wystawie Staro¿ytno¶ci i do dnia dzisiejszego stanowi ozdobê muzealnej kolekcji. Wykonany zosta³ z wapienia z Miodoborów. Jest to czworoboczny s³up, wysoko¶ci 257 cm, wa¿±cy ponad pó³ tony, z poziomymi pasmami p³askorze¼b. Wieñczy go „kapelusz” przykrywaj±cy cztery nieow³osione ludzkie g³owy. St±d jego nazwa, poniewa¿ patrzy na cztery strony ¶wiata. Naczelne bóstwo (w górnej czê¶ci rze¼by) zaopatrzone jest w ró¿ne symbole: róg, szablê, pier¶cieñ i konia. Pod nim, w ¶rodkowym pasie znajduje siê wyobra¿enie korowodu tanecznego. Ca³o¶æ, w dolnej czê¶ci, podtrzymywana jest przez trzyg³ow± postaæ, interpretowan± jako w³adca pañstwa podziemnego.
Od samego pocz±tku ¦wiatowid budzi³ kontrowersje. Na pocz±tku obawiano siê, ¿e jego przyjazd do Krakowa przyniesie miastu szereg nieszczê¶æ, zw³aszcza po tym jak towarzyszy³a temu wydarzeniu burza. Dyskusja rozgorza³a te¿ w¶ród naukowców. Jedni twierdzili, ¿e jest to dziesi±towieczne przedstawienie boga S³owian. Inni temu zaprzeczali, pisz±c o romantycznym falsyfikacie, wykonanym na polecenie poety Tymona Zaborowskiego. Spór ten trwa do dnia dzisiejszego.
Jego pojawienie sta³o siê te¿ inspiracj± dla rze¼biarzy, malarzy, poetów. Kopie ¦wiatowida lub jego podobieñstwa stanê³y w ró¿nych miastach w Polsce i na ¶wiecie. Zobaczyæ go mo¿na, oprócz Krakowa, m.in. w Poznaniu, Boles³awcu, Grudzi±dzu, Kostrzyniu Wielkopolskim. Najwiêkszy, bo piêtnastometrowy, odlany z br±zu, stoi w muzeum w Hamilton, New Jersey. W latach sze¶ædziesi±tych, gdy obchodzono rocznicê1000-lecia powstania Pañstwa Polskiego (trochê przemilczaj±c przyjêcie chrze¶cijañstwa przez Mieszka I), ¦wiatowid ze Zbrucza by³ propagowany jako przyk³ad s³owiañskich korzeni narodu. Ma³o kto wie, ¿e po Wi¶le w Krakowie p³ywa³ te¿ statek bocznoko³owy pod tak± nazw±. Takie te¿ imiê nosi sonda kosmiczna kr±¿±ca na oko³oziemskiej orbicie.
Niezale¿nie od tego ile tak naprawdê lat ma rze¼ba ¦wiatowida stoj±ca w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, warto zobaczyæ j± w oryginale lub wst±piæ do Branic i obejrzeæ wystawê „Taki inny ¦wiatowid”, otwart± na Zajrzyj do Huty i na najbli¿sze kilka miesiêcy.
Janusz Bober
£aweczka z kardyna³em Macharskim stanie przy Bulwarowej
W pierwsz± niedzielê wrze¶nia parafianie parafii Matki Bo¿ej Pocieszenia przy ul. Bulwarowej z og³oszeñ parafialnych dowiedzieli siê, ¿e przed wej¶ciem do ich ko¶cio³a stanie ³aweczka z postaci± siedz±cego na niej kardyna³a Franciszka Macharskiego. Po mszy mogli te¿ obejrzeæ ustawion± w ko¶ciele gipsow± makietê przysz³ej ³aweczki.
- Stylowe ³aweczki ze znanymi postaciami, najczê¶ciej wykonane z br±zu, s± bardzo popularne. Spotykamy je w ró¿nych miejscach. Wielu robi sobie przy nich pami±tkowe zdjêcia. My¶lê, ¿e nasza ³aweczka z kardyna³em Macharskim te¿ przypadnie do gustu zarówno parafianom jak i odwiedzaj±cym nas go¶ciom – mówi proboszcz parafii, ks. Wies³aw Wilmañski SAC. To bêdzie taki trochê nietypowy pomnik dla Ksiêdza Kardyna³a – dodaje.
Dlaczego kardyna³ Macharski? Dlaczego w Nowej Hucie? Dlaczego przed ko¶cio³em przy Bulwarowej?- byæ mo¿e zastanawiaj± siê niektórzy. No w³a¶nie, dlaczego?
Odpowied¼ na te pytania wydaje siê do¶æ oczywista. Kardyna³ Franciszek Macharski zawsze s³u¿y³ mieszkañcom Nowej Huty i wspiera³ ich w najbardziej trudnych momentach najnowszej historii. A plac przed ko¶cio³em Matki Bo¿ej Pocieszenia chyba najbardziej nadaje siê na miejsce szczególnego upamiêtnienia jego postaci, poniewa¿ to dziêki decyzji kardyna³a Macharskiego nowo tworzona parafia przy ul. Bulwarowej zosta³a powierzona duszpasterskiej trosce ksiê¿y pallotynów. Tak w ksi±¿ce „Nowa Huta miasto krzy¿a i pracy” wspomina³ o tym jej pierwszy proboszcz: „Wol± ks. kardyna³a Franciszka Macharskiego w dniu 28 sierpnia 1999 r. zosta³ powo³any O¶rodek Duszpasterski pod wezwaniem Matki Bo¿ej Pocieszenia, który 28 listopada 1999 r. sta³ siê parafi±. Pos³ugê w tej parafii powierzono Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego – ksiê¿om pallotynom. Pierwszym proboszczem zosta³ ks. Józef Gwozdowski SAC, a wikariuszami ks. Marek Ostapiszyn SAC i ks. Jacek Wróbel SAC”.
* * *
Po pamiêtnym sierpniu 1980 roku i powstaniu „Solidarno¶ci”, w serca Polaków wla³a siê nadzieja
na demokratyzacjê dotychczasowego systemu politycznego. „Solidarno¶æ” powsta³a tak¿e w nowohuckim kombinacie metalurgicznym. W sobotê 21 listopada 1981 roku bazylikê mogilsk± wype³ni³ t³um hutników i ich rodzin. Podczas uroczystej Mszy ¶w. kard. Franciszek Macharski po¶wiêci³ sztandar NSZZ „Solidarno¶æ” ca³ego kombinatu. Tego samego dnia kardyna³ Macharski oraz proboszczowie nowohuckich parafii po raz pierwszy mieli mo¿liwo¶æ zwiedzenia Huty im. Lenina. Po nowohuckim kombinacie go¶ci oprowadza³ ówczesny dyrektor HiL Eugeniusz Pustówka i przewodnicz±cy Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” Mieczys³aw Gil.
Powszechna rado¶æ i entuzjazm z wiêkszego marginesu wolno¶ci obywatelskich nie trwa³y jednak d³ugo. Ju¿ trzy tygodnie pó¼niej, 13 grudnia, w³adze komunistyczne na terenie ca³ego kraju wprowadzi³y stan wojenny. W nocy z 12/13 grudnia 1981 r. internowano setki dzia³aczy „Solidarno¶ci” i cz³onków antykomunistycznej opozycji demokratycznej. W Nowej Hucie do milicyjnego aresztu trafi³o tej nocy ponad dwadzie¶cia osób. Wszyscy zostali wczesnym ranem przewiezieni do Zak³adu Karnego w Wi¶niczu Nowym.
Internowani byli odciêci od informacji o tym, co dzieje siê w Polsce. Mieli tylko mo¿liwo¶æ s³uchania I programu Polskiego Radia, który transmitowany by³ przez wiêzienny radiowêze³. To z niego dowiedzieli siê o zabitych górnikach kopalni „Wujek”, o z³amaniu kolejnych strajków przez wojsko i milicjê, o obowi±zuj±cej godzinie milicyjnej. Ale nie mieli ¿adnych informacji od swoich rodzin, o tym, co dzieje siê w Nowej Hucie czy Krakowie. Tak by³o przez dwa tygodnie.
By³em jednym z internowanych. W Bo¿e Narodzenie do naszej celi wszed³ stra¿nik i powiedzia³, ¿eby¶my przeszli do wiêziennej ¶wietlicy, bo przyjecha³ kard. Macharski. To by³o wrêcz jak cud. My, pod³amani wiadomo¶ciami z wiêziennego radiowêz³a, pe³ni niepokoju o nasze rodziny, o kolegów, zobaczyli¶my nagle kardyna³a, z którym przyjecha³o trzech ksiê¿y. Mieli¶my mo¿liwo¶æ spowiedzi i porozmawiania przez chwilê ze spowiadaj±cymi nas ksiê¿mi. Po raz pierwszy dowiedzieli¶my siê, co dzieje siê po drugiej stronie wiêziennego muru. Kardyna³ Macharski odprawi³ dla nas Mszê ¶wiêt± i z³o¿yli¶my sobie ¿yczenia. To by³o ogromne prze¿ycie. Kardyna³ doda³ nam moralnej si³y. Mo¿na powiedzieæ, ¿e po jego wyje¼dzie byli¶my innymi lud¼mi.
19 lutego 1982 r. kardyna³ og³osi³ dekret powo³uj±cy Arcybiskupi Komitet Pomocy Wiêzionym i Internowanym Archidiecezji Krakowskiej. A po raz drugi przyjecha³ do nas na Wielkanoc – to by³o ju¿ w Za³ê¿u ko³o Rzeszowa, gdzie przewieziono wszystkich internowanych z Wi¶nicza Nowego.
* * *
Zarówno w stanie wojennym jak i po formalnym jego zawieszeniu kardyna³ Macharski wspiera³ Duszpasterstwo Nauczycieli „Ostoja”, które wówczas bardzo prê¿nie funkcjonowa³o przy parafii w Mogile, prowadzone przez o. dra Paw³a Mynarza OCist. Kardyna³ by³ obecny na wszystkim spotkaniach op³atkowych z nowohuckim nauczycielami. Nowohucka nauczycielka Maria Peszko tak wspomina tamten czas w wydanej w roku 2002 „Ksiêdze Pami±tkowej Duszpasterstwa Nauczycieli Ostoja”: „W pierwszych miesi±cach stanu wojennego roku 1982 ko¶cio³y by³y jedynym miejscem, gdzie mo¿na by³o odbudowywaæ rozerwane brutalnie wiêzi miêdzy lud¼mi Solidarno¶ci. Dla mnie naturalnym miejsce dzia³ania by³o ¶rodowisko nauczycieli, w¶ród których przepracowa³am 30 lat. (…) Spotkania odbywa³y siê w Katakumbach regularnie, zaproszenia by³y pobierane w wiêkszo¶ci na miejscu. Dla mnie osobi¶cie najwa¿niejszym dniem (…) by³o spotkanie op³atkowe w styczniu 1983 roku. Na to spotkanie, które obieca³ zaszczyciæ swoj± obecno¶ci± ks. kard. Franciszek Macharski, rozprowadzili¶my 1000 zaproszeñ. (…). Ojciec Opat na pro¶bê naszego Duszpasterstwa u¿yczy³ nam aulê ¶w. Bernarda, mog±c± pomie¶ciæ kilkaset osób. Od tego momentu odczuwa³am ogromny niepokój i osobist± odpowiedzialno¶æ. Dla mnie aula wype³niona w po³owie by³aby ogromn± pora¿k±. Dlatego w niedzielê 16 stycznia, gdy ks. Kardyna³a powita³a kolêda ¶piewana gromkim g³osem przez kilkuset nauczycieli, prze¿y³am ogromn± rado¶æ”.
* * *
Swoist± wysp± wolno¶ci w czasach stanu wojennego by³a parafia w Mistrzejowicach. Wokó³ pracuj±cego w niej ks. Kazimierza Jancarza gromadzi³y siê liczne grupy hutników, studentów, nauczycieli, artystów i dzia³aczy zwi±zanych z antykomunistyczn± opozycj± demokratyczn±. Czwartkowe Msze ¶w. odprawiane w intencji Ojczyzny gromadzi³y wrêcz t³umy. Jedn± z inicjatyw ks. Jancarza by³o utworzenie w Mistrzejowicach Chrze¶cijañskiego Uniwersytetu Robotniczego im. ks. kard. Stefana Wyszyñskiego. Mnie powierzy³ obowi±zek zorganizowania wyk³adowców i czuwania nad funkcjonowaniem tego projektu. W po³owie lat osiemdziesi±tym w Gazecie Krakowskiej ukaza³y siê publikacje, które w k³amliwy sposób przedstawia³y dzia³alno¶æ ks. Jancarza. Na naszym Chrze¶cijañskim Uniwersytecie Robotniczym mieli¶my na przyk³ad kszta³ciæ sabota¿ystów. Wszystko wskazywa³o na to, ¿e w³adze komunistyczne przygotowuj± grunt pod usuniêcie ks. Jancarza z Nowej Huty. W tej sytuacji postanowili¶my pojechaæ do kardyna³a Macharskiego, by osobi¶cie opowiedzieæ mu o tym, co robimy. Kardyna³ Macharski wys³ucha³ naszej relacji o tematyce prowadzonych spotkañ, o wyk³adowcach, których zapraszamy do g³oszenia wyk³adów. Rozmowa przebiega³a w bardzo dobrej atmosferze. Zapewnili¶my ksiêdza Kardyna³a, ¿e jedynym kryterium, jakie jest dla nas wa¿ne, pozostaje prawda – zarówno prawda historyczna, jak i prawda dotycz±ca zasad katolickiej nauki spo³ecznej, ekonomii czy wychowania. Kardyna³ przyj±³ do wiadomo¶ci nasze wyja¶nienia, a ksi±dz Kazimierz Jancarz pozosta³ w Mistrzejowicach. Dopiero po latach, ju¿ w wolnej Polsce, gdy mia³em mo¿liwo¶æ przejrzenia akt Instytutu Pamiêci Narodowej dowiedzia³em siê, jakim naciskom poddawany by³ Kardyna³, by uciszyæ niewygodnych dla w³adzy ksiê¿y – gro¿ono na przyk³ad cofniêciem wszystkim zezwoleñ na budowê ko¶cio³ów w ca³ej archidiecezji.
* * *
Kardyna³ Franciszek Macharski da³ siê te¿ poznaæ jako wyj±tkowy przyjaciel ludzi s³abych i opuszczonych, w tym osób niepe³nosprawnych. W 1995 roku kard. Macharski osobi¶cie zainicjowa³ powstanie Warsztatów Terapii Zajêciowej dla niepe³nosprawnych w Nowej Hucie. Zwróci³ siê do nieistniej±cego ju¿ dzisiaj banku BPH z propozycj± pomocy finansowej na rzecz utworzenia nowej placówki charytatywnej. Tak pisze o tym ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski w ksi±¿ce „Franciszek od Brata Alberta”: „Kardyna³ wspólnie z dyrektorem „Caritas” ks. Jakubem Gilem wskaza³ dawn± kaplicê ¶w. Brata Alberta na nowohuckim osiedlu Dywizjonu 303, która po wybudowaniu nowego ko¶cio³a przesta³a pe³niæ swoj± funkcjê. Popiera³ to tak¿e tamtejszy proboszcz ks. Jan Bielañski”. Warsztaty na os. Dywizjonu 303 wkrótce powsta³y, a po¶wiêci³ je osobi¶cie kard. Macharski 17 czerwca 1996 roku, w liturgiczne wspomnienie ¶w. Brata Alberta.
* * *
Kardyna³ Franciszek Macharski przeprowadzi³ Ko¶ció³ przez trudny czas stanu wojennego. Wed³ug zgodnej opinii znaj±cych go bli¿ej duchownych, ¿y³ niemal jak asceta. Na ogó³ widywany by³ w czarnej sutannie z krzy¿em biskupim na piersi. Rzadko nosi³ nawet kardynalsk± czerwon± piuskê. Czê¶ciej mo¿na by³o widzieæ jego odkryt± g³owê i jego posiwia³e srebrzyste w³osy. Miejscem, które obra³ na swoje mieszkanie na emeryturze sta³o siê Sanktuarium ¶w. Brata Alberta „Ecce Homo” prowadzone przez siostry albertynki.
Kardyna³ Franciszek Macharski dobrze zas³u¿y³ siê ca³emu Krakowowi i ca³ej archidiecezji. Nieprzypadkowo Rada Miasta Krakowa w roku 2017 jego imieniem nazwa³a najpiêkniejszy most na Wi¶le w ci±gu drogi ekspresowej S7 – z po³udnia Krakowa w stronê Nowej Huty.
Jan L. Franczyk
Przedsiêwziêcie mo¿na wesprzeæ dowoln± kwot± wp³acon± na konto parafii: Parafia Matki Bo¿ej Pocieszenia, PKO bp VI o/ Kraków, nr: 77 1020 2892 0000 5202 0125 8516 z dopiskiem: £aweczka kard. Macharskiego.
Makieta przysz³ej ³aweczki z kardyna³em Franciszkiem Macharskim.
Obchody 200-lecia urodzin Sztukmistrza! – Norwid Festiwal 2021
Obecny rok jest wyj±tkowo wa¿ny dla O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida. A to wszystko z okazji okr±g³ej rocznicy urodzin Patrona instytucji — 24 wrze¶nia 2021 roku mija dok³adnie 200 lat. Z tego powodu Cyprian Kamil Norwid zosta³ jednym z patronów bie¿±cego roku, a O¶rodek przygotowa³ szereg wydarzeñ, by jak najlepiej upamiêtniæ sylwetkê Sztukmistrza i zaprasza na Norwid Festiwal 2021 pod has³em „Dopok±d idê!…”.
Przygotowania do urodzin Norwida ju¿ siê rozpoczê³y! Od 1 do 19 wrze¶nia do O¶rodka Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie ka¿dy mo¿e przynie¶æ lub wys³aæ poczt± w³asnorêcznie wykonan± kartkê urodzinow±, ze specjalnymi ¿yczeniami dla naszego Patrona. Zebrane w ten sposób kartki O¶rodek roze¶le do instytucji kultury w ca³ej Polsce. Je¶li nie masz w domu odpowiednich materia³ów potrzebnych do rêkodzie³a, 9 wrze¶nia, w godzinach od 16:00 do 18:00, mo¿esz przyj¶æ na wspólne tworzenie oryginalnych kartek w O¶rodku Kultury im. C. K. Norwida, os. Górali 5. Gwarantowane wszystkie potrzebne rzeczy i ciep³a, przyjacielsk± atmosfera. Natomiast 24 wrze¶nia, od 11:00 do 19:00, przy telefonie instytucji usi±dzie go¶æ specjalny! W ramach wydarzenia Norwid? – przy telefonie, pracownicy O¶rodka obs³ugiwaæ bêd± specjaln± liniê telefoniczn± (pod numerem 12 644 27 65 wew. 20), na której ka¿dy z dzwoni±cych bêdzie móg³ us³yszeæ wybrane wiersze poety w szczególnych interpretacjach. Ponadto 1 wrze¶nia rusza nabór w otwartym konkursie na rezydencje artystyczne realizowane w pa¼dzierniku i listopadzie w ARTzonie O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida. Podczas dwumiesiêcznego pobytu dwoje wybranych rezydentów, z pomoc± pracowników O¶rodka, bêdzie mia³o okazjê przygotowaæ specjalny artystyczny projekt, nawi±zuj±cy do twórczo¶ci Norwida oraz anga¿uj±cy mieszkañców Krakowa. Zg³oszenia mo¿na nadsy³aæ do 26 wrze¶nia. Natomiast od 15 wrze¶nia do 31 pa¼dziernika arty¶ci mog± wysy³aæ swoje portfolia w ramach konkursu na Nagrodê Norwidowsk±. Przyznanymi wyró¿nieniami O¶rodek chce doceniæ i promowaæ twórców, którzy tak jak Norwid ³±cz± dzia³alno¶æ literack± z innymi obszarami dzia³alno¶ci twórczej.
Najwa¿niejszym momentem obchodów roku poety bêdzie odbywaj±cy siê od 26 do 28 listopada Norwid Festiwal 2021. W programie przewidziano atrakcje dla osób w ka¿dym wieku. Nieco bardziej tradycyjne formy, takie jak panele dyskusyjne z zaproszonymi ekspertami, dotycz±ce wspó³czesnej recepcji Norwida w dziedzinie muzyki, teatru i literatury, przeplataæ siê bêd± z warsztatami kreatywnego pisania, spacerami czy te¿ gr± terenow±. Pierwszy dzieñ festiwalu zakoñczy siê koncertem w ARTzonie, a w sobotê odbêdzie siê uroczysta gala, na której zostanie wrêczona Nagroda Norwidowska oraz podsumowane zostan± rezydencje artystyczne w ARTzonie. Wydarzenie zakoñczy bankiet dla uczestników. Ostatni dzieñ Festiwalu zamknie recytacja wybranych wierszy Norwida w Opactwie Cystersów w Mogile. Wszystkie panele dyskusyjne i wydarzenia wieczorne bêd± transmitowane w Internecie wraz z t³umaczeniem na polski jêzyk migowy.
Twórczo¶æ Norwida mo¿e czasami wydawaæ siê archaiczna i trudna w odbiorze. Dlatego w tym szczególnym roku, O¶rodek Kultury im. C. K. swoimi dzia³aniami chce zmieniæ to podej¶cie i rozbudziæ ciekawo¶æ dorobkiem artysty oraz histori± jego ¿ycia.
Szczegó³owe informacje na temat organizowanych konkursów na www.okn.edu.pl.
(red)
W pierwszy dzieñ sierpnia br. odby³o siê pierwsze spotkanie robocze grupy G³uchych w ramach projektu Nowohucki alfabet – perspektywy, realizowanego przez O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta. Grupa rozpoczê³a pracê nad t³umaczeniem tegorocznych hase³ nowohuckiego leksykonu oraz tworzeniem do nich zupe³nie nowych znaków migowych.
W trakcie spotkania G³usi, pracuj±cy pod okiem Joanny Augustyniak z Fundacji Grupy MIGAWKI, nie tylko zapoznali siê z obszernym zasobem materia³u leksykalnego zgromadzonego w fazie badawczej projektu, ale równie¿ z konieczn± do zrozumienia hase³ histori± i tradycj± Nowej Huty. Zg³êbiali równie¿ zagadnienia dotycz±ce topografii dzielnic tej czê¶ci Krakowa, w czym niezwykle pomocna okaza³a siê byæ kolorowa projektowa mapa z has³ami zgromadzonymi w ramach ubieg³orocznej edycji projektu. Nowa wersja mapy – wzbogacona o tegoroczne has³a – w³a¶nie powstaje i ka¿dy uczestnik fina³u otrzyma j± na w³asno¶æ! Kolejne spotkania, podczas których G³usi bêd± kontynuowali pracê, odbêd± siê jeszcze w sierpniu i w wrze¶niu, za¶ efekty dzia³añ grupy w formie filmów w PJM uka¿± siê na stronie projektu na prze³omie wrze¶nia i pa¼dziernika.
Organizator projektu O¶rodek Kultury Kraków-Nowa Huta dziêkuje wszystkim uczestnikom grupy, której cz³onkowie ju¿ drugi rok z rzêdu anga¿uj± siê w projektowe dzia³ania. Wiêcej informacji o projekcie mo¿na znale¼æ na www.nowohuckialfabet.pl oraz na www.krakownh.pl.
(f)
Lato to przede wszystkim czas wolny od obowi±zków i trosk, piêkna pogoda i upragniony odpoczynek. Nie oznacza to jednak, ¿e wakacje najlepiej przesiedzieæ z za³o¿onymi rêkami! ARTzona O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida przygotowa³a wakacyjne lekarstwo na nudê. W ramach cyklu „Ma³a LETNIA AKADEMIA FOLKLORU” dzieci i doro¶li mieli mo¿liwo¶æ kreatywnie spêdziæ czas i dowiedzieæ siê co nieco o rêkodziele i sztuce ludowej.
„Ma³a LETNIA AKADEMIA FOLKLORU” ju¿ po raz czwarty ruszy³a z twórczymi warsztatami skupionymi na ludowym dziedzictwie ma³opolski. Na pierwszych zajêciach dzieci w wieku 7-12 lat w teorii i praktyce pozna³y magiê zalipiañskich wzorów. Z pomoc± prowadz±cej, Julii Lachiewicz, uczestnicy stworzyli na skrzyniach wyj±tkowe, kwieciste wzory, które nada³y drewnu ¶wie¿o¶ci oraz tchnê³y w nie nowe ¿ycie.
Na warsztatach rodzinnych „Folklorowe drukowanie", pod okiem Marty Koz³owskiej, zarówno doro¶li, jak i dzieci, mieli okazjê wykonaæ zdobione tkaniny. Misternie przygotowane motywy, zaczerpniête z kultury ludowej, uczestnicy spotkania rêcznie nanosili na materia³y. Gotowe torby zachwyca³y bogactwem kolorów oraz oryginalno¶ci±. Po³±czenie przyjemnego z po¿ytecznym sprawi³o bior±cym udzia³ w zajêciach du¿o zabawy i pozwoli³o na poznanie tradycyjnej kultury w kreatywny sposób. By³a to tak¿e doskona³a okazja do miêdzypokoleniowej wspó³pracy oraz mo¿liwo¶æ cieszenia siê z wykonanej wspólnie pracy.
Oprócz pêdzli i farb, m³odzi adepci naszej akademii, w d³onie chwycili te¿ no¿yczki. W ramach warsztatów "Nowohuckie wycinanki" dzieci pozna³y historiê tradycyjnego wycinankarstwa, a tak¿e obyczaje z nim zwi±zane. Prowadz±ca, Ma³gorzata Hajto, opowiedzia³a uczestnikom spotkania o teorii rzemios³a, po czym wszyscy wziêli siê do pracy. Podopieczni przygotowali prace inspirowane wzorami z ma³opolski. Wyniki ich starañ zachwycaj± nie tylko znawców folkloru.
To nie koniec „Ma³ej LETNIEJ AKADEMII FOLKLORU”. Jeszcze w sierpniu odbêdzie siê wernisa¿ wystawy pt.: „Domino S³owian” przygotowanej przez grupê Miejskich Hafciarek. Wszystkich chêtnych zapraszamy ju¿ 27 sierpnia do ARTzony O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida na os. Górali 4. Nie jest to jednak jedyny moment, ¿eby podziwiaæ efekty pracy artzonowych hafciarek, poniewa¿ wystawa potrwa do 19 wrze¶nia. Tematem przewodnim ekspozycji jest wzornictwo i ornamentyka ludowa w zdobieniu strojów oraz przedmiotów codziennego u¿ytku. Fina³em „Ma³ej LETNIEJ AKADEMII FOLKLORU” bêdzie premiera nagrania utworu „Prz±¶niczka” w aran¿acji Andrzeja Zagajewskiego, w wykonaniu sekcji dzieciêcej Chóru Ludowego z Nowej Huty.
Podtrzymywanie tradycji i promowanie artystycznego dziedzictwa i folkloru to aspekty, o których nie mo¿na zapominaæ. Na szczê¶cie ludowo¶æ i dawne obyczaje nadal budz± zainteresowanie. Liczne przybycie doros³ych i dzieci potwierdza, ¿e takie wydarzenia jak „Ma³a LETNIA AKADEMIA FOLKLORU” maj± sens!
Ma³a LETNIA AKADEMIA FOLKLORU jest realizowana dziêki wsparciu finansowemu ArcelorMittal Poland oraz Rady Dzielnicy XVIII Nowa Huta.
(f)
Jedno z ulubionych miejsc spacerowych Nowohucian, jakim jest bez w±tpienia Nowohucki Zalew, przyci±ga codziennie wielu amatorów spêdzania wolnego czasu na ¶wie¿ym powietrzu. S± w¶ród nich nie tylko spacerowicze, ale równie¿ rowerzy¶ci, rolkarze i u¿ytkownicy hulajnóg.
Ta ró¿norodno¶æ korzystaj±cych z tego miejsca bywa niestety problematyczna. Do naszej redakcji dzwoni± Czytelnicy pytaj±c jak rozwi±zaæ problem poruszaj±cych siê po miejscach wyznaczonych dla pieszych u¿ytkowników rowerów, hulajnóg i rolkarzy. – Przecie¿ alejka przy samym Zalewie przeznaczona jest tylko dla spacerowiczów. Je¿d¿±cy ni± na rowerach czy rolkach stanowi± zagro¿enie dla tych którzy s± na nogach. Obok jest ¶cie¿ka rowerowa z której powinni oni korzystaæ. Czy mo¿na rozwi±zaæ ten problem?- pyta jeden z Czytelników. Z pro¶ba o informacjê gdzie i co wolno mi³o¶nikom rowerów a które miejsca powinny byæ dla nich niedostêpne zwrócili¶my siê do Stra¿y Miejskiej. Ju¿ wkrótce przeczytacie odpowied¼.
(a³)
Kolejna w Krakowie – Na os. Bohaterów Wrze¶nia powstanie kryta p³ywalnia
Zarz±d Infrastruktury Sportowej w Krakowie og³osi³ postêpowanie w trybie podstawowym bez negocjacji dotycz±ce budowy krytej p³ywalni przy Szkole Podstawowej z Oddzia³ami Integracyjnymi nr 144 wraz z zagospodarowaniem terenu na os. Bohaterów Wrze¶nia 13. W ramach inwestycji powstanie kolejny w naszym mie¶cie basen z podnoszonym dnem, dziêki czemu uczniowie i mieszkañcy bêd± mieli mo¿liwo¶æ bezpiecznej nauki p³ywania.
Budynek p³ywalni zosta³ zaprojektowany jako piêtrowy, niepodpiwniczony. Uk³ad komunikacyjny obiektu uwzglêdnia dostêp z dwóch stron: poprzez hol g³ówny dla u¿ytkowników komercyjnych (od ul. Bitwy nad Bzur±) oraz poprzez ³±cznik dla uczniów szko³y. Z racji tego, ¿e u¿ytkownikami basenu bêd± przede wszystkim uczniowie szko³y, g³ówny zespó³ szatni zostanie zlokalizowany na tym samym poziomie co przewi±zka ³±cz±ca piwnicê szko³y z zaprojektowanym budynkiem.
Na parterze znajdzie siê m.in. szatnia odzie¿y wierzchniej, pomieszczenie sanitarne personelu wraz z pomieszczeniem socjalnym oraz zespó³ pomieszczeñ technicznych podbasenia.
Poziom parteru dostêpny bêdzie bezpo¶rednio z zewn±trz, z terenu parkingu. Przestrzeñ podzielona bêdzie na dwie strefy: wej¶ciow± dla grup komercyjnych, stanowi±c± hol wej¶ciowy z komunikacj± pionow± (klatka schodowa, winda) wraz z przylegaj±c± do niej szatni± oraz czê¶ci technicznej gdzie zlokalizowana bêdzie m.in. technologia basenowa.
Na piêtrze znajd± siê g³ówny hol wraz z funkcjami strefy wej¶ciowej (kasy, toalety ogólnodostêpne, pomieszczenia obs³ugi), kawiarnia z zapleczem, blok szatniowo-sanitarny hali basenu, hala basenu, strefa spa (sauna) oraz pomieszczenia ratowników.
G³ówny hol zlokalizowany na piêtrze bêdzie podzielony na czê¶æ ogólnodostêpn±, w sk³ad której wejd± kawiarnia z zapleczem oraz toalety ogólnodostêpne i na czê¶æ p³atn± (zlokalizowan± równolegle do ul. Bitwy nad Bzur±). Dostêp do g³ównego holu zapewni komunikacja pionowa czê¶ci komercyjnej oraz ³±cznik prowadz±cy do szko³y. Wej¶cie dla dzieci szkolnych poprowadzi bezpo¶rednio ze szko³y z poziomu piwnicy do strefy p³atnej na piêtrze basenu. £±cznik zosta³ zaprojektowany tak, aby nie wystêpowa³y przeszkody dla osób niepe³nosprawnych. Dostêp od strony placu wej¶ciowego do piwnicy szko³y umo¿liwi pochylnia zewnêtrzna, natomiast wewn±trz szko³y znajdzie siê winda obs³uguj±ca poszczególne poziomy. Czê¶ci± wspóln± dla wszystkich u¿ytkowników basenu bêdzie przestrzeñ p³atna znajduj±ca siê pomiêdzy bramkami kasy a drzwiami do ³±cznika prowadz±cego do szko³y. W tej czê¶ci holu znajdzie siê miejsce na suszarki oraz szafki na obuwie zamienne, sk±d bêdzie bezpo¶redni dostêp do bloków szatniowo-sanitarnych basenu oraz do strefy z pomieszczeniami ratowników. W tym segmencie, oprócz kasy, zaprojektowano równie¿ zaplecze gospodarcze dla pracowników.
Przebieralnie zaprojektowano w klasycznym uk³adzie z podzia³em na czê¶æ damsk± i mêsk±. Ka¿dy zespó³ szatniowy zawiera po 2 kabiny indywidualne do przebierania, w tym jedn± przystosowan± do potrzeb osób niepe³nosprawnych. £±czna ilo¶æ szafek w zespole wynosi ok. 30, w równym podziale na szatnie damsk± i mêsk±. Szatnie mog± byæ u¿ytkowane przez grupy zorganizowane, np. klasy szkolne, jak i przez u¿ytkowników indywidualnych. Zespó³ wyposa¿ony jest w sanitariaty z umywalkami dostosowane do potrzeb osób niepe³nosprawnych oraz natryski otwarte. Zaprojektowano po 5 natrysków damskich i mêskich (w tym po 1 dostosowanym do potrzeb osób niepe³nosprawnych).
Hala basenu sportowego wyposa¿ona bêdzie w sze¶ciotorow± nieckê 25 m x 16 m, o g³êboko¶ci 180 cm, z dnem podnoszonym na szeroko¶ci 3 torów oraz wannê jacuzzi.
Pomieszczenie trenerów zostanie zlokalizowane od strony wej¶ciowej, z wgl±dem na ca³o¶æ basenu. Symetrycznie wzglêdem wej¶cia zlokalizowane bêdzie pomieszczenie na sprzêt basenowy. Obok znajdzie siê wej¶cie do strefy sauny z zapleczem. Hala basenowa bêdzie do¶wietlona ¶wiat³em dziennym poprzez przeszklenia zlokalizowane wzd³u¿ basenu oraz poprzez przeszklenie wokó³ jacuzzi, od strony po³udniowej basenu. Na piêtrze zaprojektowano równie¿ wentylatorniê dostêpn± z klatki schodowej.
(f)
Tak bêdzie wygl±daæ p³ywalnia na os. Bohaterów Wrze¶nia
Z ksiêgarskiej pó³ki – Tkliwo¶æ, czyli o jesieni ¿ycia
Opowie¶æ o przeb³yskach codzienno¶ci, o których my¶limy bardzo rzadko. Najnowsza powie¶æ Jagody Grudzieñ jest ju¿ dostêpna! „Tkliwo¶æ” ukaza³a siê nak³adem wydawnictwa Novae Res.
Wyobra¼ sobie siebie za trzydzie¶ci lat. A teraz dodaj jeszcze dziesiêæ. Du¿o, prawda? Czy boisz siê staro¶ci? Czy boisz siê chorób, zale¿no¶ci od innych, braku pieniêdzy, Alzheimera, Parkinsona, samotno¶ci i bezradno¶ci wobec powolnego rozpadu w³asnego cia³a? „Jesieñ ¿ycia” – jak j± zwykle elegancko okre¶lamy – niejedno ma imiê. Ta ksi±¿ka porusza jej najintymniejsze aspekty. Odwiedzaj±c wraz z autork± brytyjskich seniorów, mo¿emy stan±æ oko w oko z w³asnymi, na co dzieñ skrywanymi lêkami. Bo kto by w ogóle my¶la³ o tym, co bêdzie za czterdzie¶ci lat…? Czasami warto. Na przyk³ad po to, by przekonaæ siê, ¿e staro¶æ to nie tylko smutek. To tak¿e godno¶æ, do¶wiadczenie, ironia i poczucie humoru.
Jagoda Grudzieñ – urodzi³a siê w 1988 roku. Studiowa³a literaturoznawstwo i teatrologiê w Polsce i w Norwegii. Zawodowo pisze (audiodeskrypcje, scenariusze audiowycieczek, teksty publicystyczne), czyta (ksi±¿ki i czasopisma przed ich wydrukowaniem) i nagrywa (audiodeskrypcje do filmów), dzia³aj±c przede wszystkim na polu dostêpno¶ci kultury. Wspiera ¶rodowisko osób niewidomych i s³abowidz±cych. Jej powie¶æ „Erasmopeja” (2014) zwyciê¿y³a w konkursie Forum Akademickiego „Studenckie czasy”. Autorka mieszka w Krakowie.
Ksi±¿ka jest dostêpna na stronie: https://zaczytani.pl/
(f)
Jagoda Grudzieñ, Tkliwo¶æ, Wydawnictwo Novae Res, Gdynia 2021, stron 215.
Mo¿na skorzystaæ z wypo¿yczalni sprzêtu rehabilitacyjnego – Solidarno¶æ i pomoc
Od zawsze, czyli od roku 1990 Towarzystwo Solidarnej Pomocy, pozostaj±c wierne swojej nazwie - wspiera potrzebuj±cych. Na miarê czasów i mo¿liwo¶ci.
Najpierw by³y to rozdysponowywane w¶ród pracowników huty dary przybywaj±ce z zagranicy, potem lekarstwa, wreszcie ju¿ na polskim gruncie – pomoc dla potrzebuj±cych hutników, organizacja kolonii dla dzieci z biedniejszych rodzin, czy wsparcie dla rodaków z Bia³orusi i Ukrainy.
Przybywaj±cy z zagranicy – z darów - sprzêt rehabilitacyjny niejako wprzêgniêto do pracy, tworz±c wypo¿yczalniê sprzêtu dla potrzebuj±cych. Wówczas o taki, nowocze¶niejszy sprzêt, u³atwiaj±cy pielêgnacjê chorych i ob³o¿nie chorych, by³o na polskim rynku trudno. Dzi¶ towarzystwo nosi imiê jednego z jej za³o¿ycieli – Kazimierza Fugla i kontynuuje dzia³alno¶æ pomocow±. W³adys³aw Kielian, przewodnicz±cy TSP przypomina, ¿e towarzystwo, nadal prowadzi dzia³alno¶æ statutow± odp³atn±, która jest do dzi¶ g³ównym ¼ród³em pozyskiwania funduszy na dzia³alno¶æ nieodp³atn±, charytatywn± - na rzecz dzieci oraz seniorów z terenu Nowej Huty.
Wypo¿yczalnia sprzêtu rehabilitacyjnego, funkcjonuj±ca przy ul. Ujastek 3, w pawilonie „0” dysponuje wieloma rodzajami sprzêtów u³atwiaj±cych opiekê nad chorym w domu. Od wielu rodzajów chodzików, wózków inwalidzkich, po podno¶niki czy obs³ugiwane za pomoc± pilota ³ó¿ka po aparaty tlenowe. W sumie to 2913 ró¿nego rodzaju urz±dzeñ.
W roku 2020 roku, który by³ nietypowy ze wzglêdu na pandemiê i czê¶ciowy lockdown, wypo¿yczalnia TSP obs³u¿y³a 627 klientów. Takie ograniczenie wypo¿yczeñ prze³o¿y³o siê na kondycjê Towarzystwa. Z uwagi na pandemiê nie by³o kontaktów z Ukrain± i nie by³o udzielanej pomocy finansowej na leczenie. Filia MOPS nr 4 w Nowej Hucie, z któr± TSP wspó³pracuje, nie organizowa³a wypoczynku dla dzieci z rodzin biednych, tote¿ i w tym zakresie nie by³o ¿adnej aktywno¶ci ze strony Towarzystwa. Jedynie na pisemne pro¶by 3 rodzin z dzieæmi niepe³nosprawnymi dofinansowano turnusy rehabilitacyjne kwotami po 300 z³ na jedeno dziecko.
W okresie przed¶wi±tecznym TSP organizowa³o akcjê paczek ¶wi±tecznych dla 100 seniorów mieszkaj±cych na terenie Nowej Huty, bêd±cych w trudnej sytuacji materialnej. Osoby m³odsze mog³y siê ubiegaæ o paczkê tylko w przypadku ca³kowitej niezdolno¶ci do pracy. Na pomoc ¶wi±teczn± Zarz±d przeznaczy³ kwotê 10 000 z³. Akcja zosta³a zorganizowana we wspó³pracy z Fili± nr 4 MOPS Kraków. Listê uprawnionych 95osób przygotowa³ MOPS, a 5 paczek rozdysponowa³o TSP dla swoich sta³ych podopiecznych. Produkty do paczek zakupi³o z w³asnych ¶rodków TSP, a pracownicy i wolontariusze przy-gotowali 100 paczek o identycznym sk³adzie. Na koniec 2020 roku sprzêt wypo¿yczony w TSP u¿ytkowa³o 1221 osób. Towarzystwo funkcjonuje dziêki wysi³kowi kilku zaanga¿owanych osób.
W razie potrzeby - warto do wypo¿yczalni sprzêtu rehabilitacyjnego przy ul. Ujastek, (w kompleksie pawilonów medycznych), zagl±dn±æ. Spo³eczeñstwo siê starzeje, a wielu seniorom u³atwi funkcjonowanie na co dzieñ, zwyk³y chodzik czy wózek inwalidzki. Pielêgnacja przewlekle chorych bêdzie ³atwiejsza, gdy zapewni siê im siê odpowiednie ³ó¿ko. Sprzêt mo¿na wypo¿yczyæ w systemie miesiêcznym. Wypo¿yczalnia korzysta z licencjonowanego programu handlowego ENOVA. Na ¿yczenie klientów wystawiane s± faktury.
(l)
Medale Stulecia Odzyskanej Niepodleg³o¶ci dla zas³u¿onych Ma³opolan
W ubieg³y poniedzia³ek, 12 lipca br. w Ma³opolskim Urzêdzie Wojewódzkim w Krakowie odby³a siê wyj±tkowa uroczysto¶æ. Dwunastu Ma³opolan odebra³o z r±k wojewody ma³opolskiego £ukasza Kmity szczególne wyró¿nienia: Medale Stulecia Odzyskanej Niepodleg³o¶ci, przyznane decyzj± prezydenta RP Andrzeja Dudy.
– To olbrzymi zaszczyt móc dzisiaj spotkaæ siê z Pañstwem. Dzia³alno¶æ ka¿dego z Was to drogowskaz, jak pozostaæ wiernym idea³om i wyznawanym warto¶ciom, jak podtrzymywaæ wiedzê o historii i kulturze naszej Ojczyzny. Ma³opolska potrzebuje takich ambasadorów, którzy w swoich ¶rodowiskach inspiruj± i zachêcaj± do dzia³ania, wnosz±c przy tym niesamowit± energiê i entuzjazm – mówi wojewoda ma³opolski £ukasz Kmita.
Medal przyznawany jest w okresie trwania Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodleg³o¶ci Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przyznaje to wyró¿nienie osobom, które przyczyni³y siê do odzyskania lub umacniania suwerenno¶ci RP, w tym w szczególno¶ci budowaniu wspólnoty obywatelskiej Polaków i poczucia to¿samo¶ci narodowej, rozwoju nauki, rozs³awiania dobrego imienia Polski poprzez kulturê i sztukê.
Tak± wyj±tkow± aktywno¶ci± mog± poszczyciæ siê uhonorowani dzisiaj. W¶ród dwunastu Ma³opolan, którzy z r±k wojewody £ukasz Kmity odebrali prezydenckie odznaczenia, znalaz³a siê miêdzy innymi siostra Witalisa Hanna ¯aboklicka SSCJ. Pracuj±ca na co dzieñ w Krakowie sercanka zas³u¿y³a siê w sposób szczególny przygotowaniem i wydaniem pierwszego w Polsce albumu biograficznego genera³a brygady Tadeusza Bieñkowicza, pseudonim „R±czy”. Patriotyczne dzia³ania siostry Witalisy przejawia³y siê wielokrotnie w przygotowaniu wydarzeñ historycznych. Nie sposób tak¿e nie wspomnieæ o dzia³aniach wspieraj±cych misje.
Medal Stulecia Odzyskanej Niepodleg³o¶ci otrzyma³ równie¿ Jan Franczyk, który pomimo wielu obowi±zków przez ostatnie trzydzie¶ci lat nie szczêdzi³ czasu i wysi³ku na promowanie polsko¶ci i polskich interesów w USA. Choæ nie pe³ni³ on funkcji dyplomatycznych, mo¿na z ca³± pewno¶ci± powiedzieæ, ¿e przez ca³y czas Jan Franczyk by³ i jest ambasadorem Polski i swojego rodzinnego miasta Krakowa w Stanach Zjednoczonych Ameryki Pó³nocnej. Przez cztery kadencje pe³ni³ on funkcjê radnego Miasta Krakowa. Prowadzi³ tak¿e dzia³alno¶æ dziennikarsk± i naukow±. O uhonorowanie go wnioskowa³ Kongres Polonii Amerykañskiej w stanie Michigan i Sieæ Polonijnego Radia w USA.
Wyró¿niony zosta³ dzisiaj tak¿e Józef Wieczorek – wieloletni cz³onek Polskiego Towarzystwa Geologicznego. W 1980 roku Józef Wieczorek by³ zaanga¿owany w organizowanie NSZZ „Solidarno¶æ” w Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagielloñskiego. W stanie wojennym natomiast zaanga¿owa³ siê w protesty przeciwko komunistycznym represjom na uczelni. Usuniêty z niej za swoj± aktywno¶æ do¶wiadczy³ represji i inwigilacji prowadzonych przez s³u¿by bezpieczeñstwa.
Odznaczenie otrzyma³ równie¿ Kazimierz Korabiñski, skawiñski dzia³acz niepodleg³o¶ciowy, górnik. By³ wspó³organizatorem strajku okupacyjnego w KWK Murcki (Rejon Bo¿e Dary) w Katowicach-Kostuchnie. Zatrzymany we w³asnym mieszkaniu przez SB zosta³ zwolniony z uwagi na stan zdrowia. Wykona³ kilkaset ulotek, które rozklei³ w Skawinie. Zajmowa³ siê tak¿e kolporta¿em podziemnych pism. Jako cz³onek Spo³ecznego Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poleg³ych 16 Grudnia 1981 r. anga¿owa³ siê w podtrzymywanie pamiêci o pomordowanych górnikach.
Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodleg³o¶ci uhonorowani zostali tak¿e: Marek Buda, Renata Groyecka, Janusz Koz³owski, Ryszard Musia³, Zdzis³aw Szczur, Robert Szczurek, Roksana Szczypta-Szczêch oraz Jan Znamiec.
– Ka¿dy z Pañstwa wniós³ nieoceniony wk³ad w umacnianie Niepodleg³o¶ci. Dziêkujê za Pañstwa wiern± s³u¿bê Rzeczypospolitej i idea³om, któr± ukszta³towa³y nasz± to¿samo¶æ narodow±. Dziêkujê za Pañstwa ¶wiadectwo, które z dum± mo¿emy przekazaæ kolejnym pokoleniom – podkre¶la³ wojewoda ma³opolski £ukasz Kmita.
(eb)
Medal Stulecia Odzyskanej Niepodleg³o¶ci otrzyma³ tak¿e Jan L. Franczyk, redaktor naczelny naszego tygodnika.
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
