W ¶rodê, 16 stycznia br. w Galerii „Lamelli” ¦ródmiejskiego O¶rodka Kultury przy ul. Miko³ajskiej w Krakowie odby³ siê wernisa¿ wystawy malarstwa nowohuckiego artysty Kazimierza MACHOWINY z okazji jego 70. urodzin. Na retrospektywnej wystawie pokazano kilkadziesi±t prac artysty.
Kazimierz Machowina, to postaæ niezwyk³a. Urodzi³ siê 26 lutego 1938 roku w Czarnkowie nad Noteci± jako syn mistrza cukierniczego i wnuk uczestnika Konferencji Paryskiej, jaka odby³a siê w roku 1919, w trakcie której przyjêto tzw. traktat wersalski. W latach 1955-1960 uczy³ siê w Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a w latach 1960-1966 odby³ studia na wydziale malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych, gdzie uzyska³ dyplom w pracowni prof. Emila Krchy. W latach 1966-1972 pracowa³ jako plastyk w nowohuckiej Hucie im. Lenina na etacie… kontrolera z³omu. W 1974 roku wspó³tworzy³ teatrzyk „Lornetka” przy Zwi±zku Polskich Artystów Plastyków. Machowina uprawia malarstwo olejne, gwasz i rysunek. Jego prace mo¿na znale¼æ w zbiorach pañstwowych i prywatnych w kraju i za granica, m. in. w Izraelu, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Japonii, Rosji i Francji. Mia³ 31 wystaw, m .in. w Ottawie, Kolonii, Rawennie, Moguncji, Budapeszcie, Kownie, Poznaniu, Warszawie, Kielcach, Mys³owicach, Olkuszu, Miechowie i oczywi¶cie w Krakowie. Ponad 25 lat zajmowa³ siê edukacj± estetyczn± i artystyczn± dzieci, których prace zdobywa³y nagrody i medale w najbardziej presti¿owych konkursach na ca³ym ¶wiecie, m. in. w Indiach, Wielkiej Brytanii, Grecji, Finlandii, Argentynie, Jugos³awii i w Niemczech. Jego dzie³a wystawiane na licznych aukcjach charytatywnych przynios³y ponad 100 tysiêcy z³otych na pomoc chorym dzieciom. Kazimierz Machowina jest tak¿e autorem dwóch tomików poezji. W roku 1986 ukaza³ siê jego „Cyrk”, a w roku 2000 „Ptasi Chrystus”. Ten drugi tomik powsta³ za namow± ks. prof. Józefa Tischnera.
Krakowska wystawa zorganizowana zosta³a dziêki zaanga¿owaniu i uporowi Henryka A. Pacha, nowohucianina, od lat przyjaciela artysty, a zrazem w³a¶ciciela jednej z najwiêkszych prywatnych kolekcji dzie³ Machowiny, dzie³ które dotychczas nie by³y publicznie pokazywane.
- Kazimierz Machowina fascynowa³ mnie od dawna. By³em pod urokiem zarówno jego dzie³ plastycznych jak i jego wyj±tkowej poezji. To nadzwyczajny cz³owiek. Wspania³y wychowawca m³odzie¿y, a jednocze¶nie osoba niezwykle skromna. Dwa lata temu postanowi³em, ¿e zrobiê wszystko, by na jego 70. urodziny podarowaæ mu wyj±tkowy prezent. Tym prezentem jest otwarta w ¶rodê wystawa oraz towarzysz±cy jej album – powiedzia³ nam Henryk A. Pach.
Na album, zatytu³owany „Machowina malarstwo poezja” sk³ada siê blisko 70 reprodukcji dzie³ Machowiny. Ka¿demu z nich towarzyszy utwór poetycki artysty (kilka utworów zosta³o opublikowanych po raz pierwszy). Uczestnicy wernisa¿u mieli mo¿liwo¶æ wys³uchania kilku wierszy w interpretacji krakowskiego aktora Tadeusza £omnickiego.
A jaki naprawdê jest Kazimierz Machowina? Chyba najlepiej wyrazi³ to Tadeusz Nyczek, który w s³owie wstêpnym do albumu napisa³: „Machowina ma duszê ¶wiêtego Franciszka i rad by nasz targany bólem i rozpacz± ¶wiat przycisn±æ do serca i natchn±æ otuch±. Za¶ jako artysta ma rêkê wytrawnego zawodowca: absolutne wyczucie koloru i formy obrazu, rytmu wiersza. Chcia³oby siê powiedzieæ: wiêcej takich, a bêdzie lepiej i ja¶niej”.
¯e Machowina jest w³a¶nie taki, jego przyjaciele wiedzieli od dawna. Ci, którzy dotychczas artysty nie znali, mogli siê o tym przekonaæ w trakcie ¶rodowego wernisa¿u.
Jan L. FRANCZYK
Kazimierz Machowina, fot. Grzegorz Kozakiewicz.
Ok³adka albumu towarzysz±cego wystawie prac Kazimierz Machowiny. Fotografiê obrazu „Ptak z jab³kami” wykona³ Stanis³aw Markowski.
Z Tomaszem Maciejowskim, prezesem zarz±du spó³ki Apollo Film, rozmawia Jan L. Franczyk.
+ Konkurs na rewitalizacjê by³ego kina ¦wit zosta³ rozstrzygniêty. Czy to prawda, ¿e ca³y program sprowadza siê do uruchomienia w by³ym kinie kolejnego supermarketu?
- Plan jest zupe³nie inny. Przede wszystkim zale¿a³o nam na rewitalizacji tego piêknego budynku. Dlatego te¿ podstawowym warunkiem w konkursie by³o przeprowadzenie kompleksowego remontu, który w ¿aden sposób nie naruszy charakterystycznej architektury budynku, przywracaj±c równocze¶nie ¦witowi dawny blask. Ponadto warunki konkursu mówi³y o zaproponowaniu nowego programu zagospodarowania ¦witu, dostosowanego do potrzeb okolicznych mieszkañców. Zale¿a³o nam, aby stworzyæ ciekaw± ofertê spêdzania czasu wolnego, jak na przyk³ad: kawiarnia, klub fitness czy szko³a tañca. Na czê¶ci parteru ma powstaæ sklep, pozosta³a powierzchnia obiektu bêdzie przeznaczona na punkty us³ugowe oraz wspomnian± ofertê rozrywkow±. Plan inwestycyjny przewiduje równie¿ odnowienie elewacji, remont nawierzchni wokó³ budynku i stworzenie dodatkowych miejsc parkingowych. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, ¿e obiekt w ca³o¶ci zostanie udostêpniony dla osób niepe³nosprawnych.
+ Czyli jednak w ¦wicie powstanie sklep?
- Po pierwsze, nie chcia³bym sprowadzaæ ca³ego projektu do uruchomienia sklepu. Proszê pamiêtaæ, ¿e z punktu widzenia naszej firmy najwa¿niejszym elementem koncepcji jest ponowne uruchomienie w Centrum ¦wit dzia³alno¶ci w zakresie przemys³u czasu wolnego. Program inwestycyjny w tym obiekcie trzeba jednak sfinansowaæ, w czym pomo¿e zwyciêzca konkursu, firma Stokrotka. Po drugie, Stokrotka zadeklarowa³a chêæ uruchomienia w tym miejscu delikatesów, a to oznacza, ¿e powstanie tu obiekt na najwy¿szym poziomie, klimatyzowany, z bogat± ofert± dla mieszkañców, ró¿ni±cy siê istotnie od zalewaj±cych nasz rynek dyskontów.
+ Czy takie zagospodarowanie ¦witu nie k³óci siê jednak z podstawowymi za³o¿eniami programu rewitalizacji?
- Rewitalizacja to pojêcie stosowane zwykle w odniesieniu do tych czê¶ci miasta lub obiektów, które w wyniku ró¿norodnych przeobra¿eñ utraci³y swoje pierwotne funkcje. Tak w³a¶nie jest w przypadku ¦witu, który nie wytrzyma³ konkurencji ze strony kin wielosalowych. Celem rewitalizacji jest nie przywrócenie obiektom dawnej funkcji, ale poprawa ich estetyki i funkcjonalno¶ci oraz doprowadzenie do ich o¿ywienia, które najczê¶ciej wi±¿e siê z nowym wykorzystaniem obiektu. My poszli¶my nieco dalej: postanowili¶my przywróciæ w obiekcie funkcje rozrywkowe, do których nale¿y nie tylko kino, ale i wszelkie inne formy spêdzania wolnego czasu. Ca³e lub prawie ca³e pierwsze piêtro zostanie zaadaptowane w tym kierunku: ma tam powstaæ centrum kulturalno-rozrywkowe. Dzia³alno¶æ komercyjna prowadzona na parterze ma w zamierzeniu finansowaæ mniej dochodowe przedsiêwziêcia. Alternatyw± by³oby oczywi¶cie wyci±gniêcie rêki po dotacjê – my postanowili¶my jednak nie korzystaæ z publicznych pieniêdzy.
+ Centrum kulturalno-rozrywkowe w ¦wicie wydaje siê byæ ciekawym projektem. Czy mo¿na ujawniæ szczegó³y koncepcji?
- Osi± centrum ma staæ siê Filmowa Cafe, stworzona na wzór lokalu funkcjonuj±cego ju¿ w Kijów-Centrum. To miejsce, gdzie nie tylko mo¿na napiæ siê dobrej kawy, ale i skorzystaæ z bezprzewodowego Internetu, bezp³atnej czytelni czasopism filmowych czy obejrzeæ film na du¿ym ekranie. Nowo¶ci± ma byæ tak¿e Ogródek Filmowy, który chcieliby¶my stworzyæ na dachu ¦witu, tu równie¿ by³aby mo¿liwo¶æ uruchamiania w ciep³ych miesi±cach kina letniego. Oprócz tego my¶limy o stworzeniu klubu fitness na wysokim poziomie, szko³y tañca lub parku rozrywki dla dzieci. Nad szczegó³ami bêdziemy teraz pracowaæ wspólnie ze zwyciêzc± konkursu, firm± Stokrotka. Chcieliby¶my zapytaæ równie¿ okolicznych mieszkañców, jaka oferta spêdzania wolnego czasu by³aby dla nich najlepsza – bo to oni bêd± g³ównie klientami ¦witu. To wa¿ny aspekt programu zmian – uwa¿am, ¿e w Nowej Hucie, podobnie jak w ka¿dej innej dzielnicy Krakowa, powinny powstawaæ o¶rodki kulturalno-rozrywkowe przeznaczone nie tylko dla turystów, ale i mieszkañców.
+ Kiedy mo¿emy spodziewaæ siê pierwszych zmian w ¦wicie?
- Podchodzimy do tego projektu bardzo powa¿nie, st±d d³ugie i staranne przygotowania. Zgodnie z formu³± konkursu, jego zwyciêzca zosta³ ju¿ zaproszony do negocjacji, w wyniku których zostanie zbudowany szczegó³owy projekt inwestycji. W przypadku pozytywnych wyników rozmów pierwsze prace w ¦wicie mog± rozpocz±æ siê po uzyskaniu stosownych zezwoleñ. My¶lê, ¿e stanie siê to nie wcze¶niej ni¿ w po³owie 2009 roku.
+ Dziêkujê za rozmowê. Tak bêdzie wygl±da³ budynek i otoczenie by³ego kina „¦wit” po realizacji planów dotycz±cych jego zagospodarowania (wizualizacja).
111 wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej zapowiada siê bardzo interesuj±co. Bohaterami pierwszego felietonu bêd± dzieci z nowohuckich szkó³, które uczestnicz± w zajêciach Ma³ej Akademii Filmowej. Zajêcia odbywaj± siê w Kinie Studyjnym „Sfinks”, a prowadz± je studenci szkó³ filmowych i twórcy profesjonalnie zwi±zani z kinematografi±. Efektem zajêæ jest zdobyta przez dzieci wiedza, a uzupe³nieniem zrealizowane podczas warsztatów etiudy. Kolejny temat Kroniki powsta³ w klubie „Dukat” w Grêba³owie, w którym spotkali siê ludzie wspominaj±cy Halinê Cie¶liñsk± - Brzesk±, znakomit± malarkê, witra¿ystkê i autorkê ksi±¿ek po¶wiêconych sztuce. Pani Halina zwi±zana by³a z nasz± dzielnic±, wspó³pracowa³a z G³osem – Tygodnikiem Nowohuckim, za³o¿y³a Nowohuckie Ko³o Stowarzyszenia Przyjació³ Sztuk Wszelkich. Dodaæ trzeba, ¿e w ub. roku jednej z ulic w Grêba³owie nadano imiê Haliny Cie¶liñskiej – Brzeskiej, o czym Kronika informowa³a. Na zakoñczenie us³yszymy i zobaczymy fragment wspania³ego koncertu Kaji Danczowskiej, który odby³ siê w ramach Muzycznych Spotkañ w ko¶ciele Mi³osierdzia Bo¿ego na Wzgórzach Krzes³awickich. Organizatorem by³ O¶rodek Kultury Kraków – Nowa Huta. Niccolo Paganini jest twórc± bardzo trudnego utworu „Kwartet nr 10 na skrzypce, altówkê, wiolonczelê i gitarê”, którego allegro po mistrzowsku i z wielk± ekspresj± zagra³a Kaja Danczowska.
111 wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej bêdzie mo¿na ogl±daæ od 4 stycznia przed ka¿d± projekcj± filmu fabularnego w kinie „Sfinks”, a tak¿e w poniedzia³ek (7 stycznia) o godz. 8.45 i 19.50 na antenie Telewizji Kraków.
Zapraszamy.
(jr)
Na co dzieñ zwykle tego nie dostrzegamy, jednak o up³ywie czasu zaczynamy my¶leæ w okolicy ¶wi±t Bo¿ego Narodzenia. I nic dziwnego, bo w tydzieñ po nich jawi siê w kalendarzu kolejny Nowy Rok.
Przestrzeñ publiczna i jej s±siedzi, czyli DEBATA O NOWEJ HUCIE
Dwa modne dzi¶ pojêcia: rewitalizacja i partycypacja spo³eczna. Pierwsze kojarzy siê z przywracaniem do ¿ycia zniszczonych przestrzeni miejskich, przyk³ady drugiego nie od razu przychodz± do g³owy. W obu przypadkach my¶limy najczê¶ciej o du¿ych przedsiêwziêciach na miarê rewitalizacji Kazimierza, gdzie kompleksowy remont tej bardzo zaniedbanej kiedy¶ dzielnicy spowodowa³ nap³yw turystów i powstanie wielu miejsc pracy. Jednak i rewitalizacja, i partycypacja spo³eczna powinny funkcjonowaæ na ró¿nych poziomach: zarówno miasta jako ca³o¶ci, jak i ma³ych wspólnot: osiedli czy ulic. Rewitalizacji na poziomie nieomal¿e s±siedzkim swój wolny, sobotni czas po¶wiêci³o miesi±c temu kilkunastu mieszkañców Nowej Huty.
W sobotê, 15 grudnia br. na p³ycie Alei Ró¿ odby³a siê pierwsza nowohucka Wigilia dla bezdomnych, ubogich i samotnych zorganizowana przez Radê Dzielnicy XVIII przy wspó³pracy Filii nr 4 Miejskiego O¶rodka Pomocy w Krakowie.
Zebranych go¶ci, w¶ród których znale¼li siê m. in. opat mogilski o. Piotr Chojnacki OCist, zastêpca prezydenta Miasta Krakowa El¿bieta Lêcznarowicz, proboszczowie nowohuckich parafii: o. Niward Karsznia OCist., o. Cyprian ¦wierczyñski OCist. i ks. Jan Gwizdoñ, dyrektor MOPS Józefa Grodecka, radni Miasta i Dzielnicy XVIII oraz wszystkich zebranych powita³ przewodnicz±cy Rady i Zarz±du Dzielnicy XVIII Edward Porêbski. Dziêkuj±c sponsorom i partnerom, bez których wigilia nie dosz³aby do skutku, s³owa szczególnych podziêkowañ skierowa³ pod adresem Ma³gorzaty Szajewskiej, cz³onka Zarz±du Dzielnicy XVIII - inspiratorki tego wielkiego przedsiêwziêcia. Po po³amaniu siê op³atkiem i z³o¿eniu sobie ¿yczeñ, zebrani przyst±pili do próbowania wigilijnych potraw, w¶ród których znalaz³y siê m. in. pierogi, barszcz i ¿urek. Imprezie towarzyszy³y wystêpy jase³kowe dzieci i m³odzie¿y, prezentacja kiermaszowa prac uczestników terapii zajêciowej i koncert zespo³u kleryków „Lazary¶ci” ze Zgromadzenia Ksiê¿y Misjonarzy ze Stradomia. Spotkanie wigilijne prowadzi³ aktor Karol Zapa³a, a patronat medialny sprawowali „Dziennik Polski”, „G³os-Tygodnik Nowohucki”, TVP Kraków i Radio VOX FM.
(f)
110 wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej to wydanie jednocze¶nie ¶wi±teczne i noworoczne. I ta tematyka bêdzie dominowaæ. Na pocz±tek realizatorzy zaprezentuj± wspania³± wystawê kart i widokówek pt. „Piêkne Bo¿e Narodzenie”. Stanis³aw Chmura, filokartysta z Wroc³awia, w którego zbiorach znajduje siê ponad 50 tysiêcy widokówek z ca³ego ¶wiata, czê¶æ swojej kolekcji pokaza³ w Klubie „Wersalik” w Nowej Hucie.
Tradycyjnie, jak co roku, odby³ siê konkurs na szopkê bo¿onarodzeniow± z elementami architektury Nowej Huty. Najpiêkniejsze z nich mo¿na obejrzeæ w Klubie „Ku¼nia” oraz – w Kronice. Atmosferê ¶wi±teczn± uzupe³ni± kolêdy i pastora³ki w wykonaniu zespo³u „Lajkonik”.
Kronikê zakoñczy relacja z wieczoru autorskiego znakomitego krakowskiego re¿ysera i aktora Jerzego Stuhra, które mia³o miejsce w Kinie Studyjnym „Sfinks”. Spotkanie odby³o siê w zwi±zku z premier± najnowszego filmu Jerzego Stuhra – „Korowód” oraz wydaniem ksi±¿ki „Ucieczka do przodu”, która jest zapisem rozmów re¿ysera z wybitnym krytykiem filmowym Mari± Malatyñsk±.
110 wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej bêdzie mo¿na ogl±daæ przed ka¿dym seansem w Kinie Studyjnym „Sfinks” od 21 grudnia do 3 stycznia oraz na antenie TVP Kraków w poniedzia³ek 31 grudnia. Zapraszamy równie¿ na stronê www.kronika.com.pl
(os)
Pomnik Krzy¿a Nowohuckiego tematem najnowszej Kroniki.
Autorzy 108 wydania Nowohuckiej Kroniki Filmowej przedstawi± wydarzenia zwi±zane z uroczystym ods³oniêciem Pomnika Krzy¿a Nowohuckiego. Na pocz±tek poka¿±, jak ten pomnik ustawiano obok ko¶cio³a Naj¶wiêtszego Serca Pana Jezusa . Potem przedstawi± fragmenty widowiska „Krzy¿ Nowohucki – historia i tera¼niejszo¶æ” w wykonaniu aktorów scen krakowskich. Widowisko przygotowa³ aktor Tadeusz £omnicki z Teatru Ludowego, opieraj±c scenariusz na tekstach z ksi±¿ek „Na fundamencie Krzy¿a” Jana Franczyka i „Krzy¿ Nowohucki” Jerzego Ridana.
Nastêpnie us³yszymy fragmenty okoliczno¶ciowego kazania ks. kardyna³a Stanis³awa Dziwisza, wyg³oszonego podczas uroczystej Mszy ¶w., w której udzia³ wziê³y tysi±ce mieszkañców Nowej Huty. Kazanie po¶wiêcone zosta³o dramatycznej Obronie Krzy¿a i w wielu momentach nawi±zywa³o do homilii Jana Paw³a II, wyg³oszonej w Mogile 9 czerwca 1979 roku. Krakowski metropolita przypomnia³ znamienne s³owa z tej homilii: „Krzy¿ trwa, choæ zmienia siê ¶wiat”.
Kronikê zakoñczy relacja z uroczysto¶ci po¶wiêcenia Pomnika Krzy¿a Nowohuckiego, który ustawiono dla uczczenia 50. rocznicy po¶wiêcenia krzy¿a i placu pod budowê pierwszego ko¶cio³a w Nowej Hucie.
108 wydanie Nowohuckiej Kroniki Filmowej bêdzie mo¿na ogl±daæ od 7 grudnia przed ka¿d± projekcj± filmu fabularnego w kinie „Sfinks”, a tak¿e w poniedzia³ek (10 grudnia) o godz. 8.45 i 19.50 na antenie Telewizji Kraków. Przypominamy, ¿e archiwalne numery Kronik mo¿na zobaczyæ na stronie www.kronika.com.pl
Zapraszamy.
W wydanej w roku 2006 ksi±¿ce „Czas zatrzymany” znalaz³y siê fotografie i teksty w wiêkszo¶ci opublikowane po raz pierwszy. S± one plonem akcji gromadzenia zdjêæ, pami±tek, opracowañ i wspomnieñ rodzinnych jakie nap³ynê³y w odpowiedzi na apel skierowany w styczniu 2006 r. do dawnych i obecnych mieszkañców Nowej Huty. Projekt ten staraniem wielu osób i instytucji jest kontynuowany i sta³ siê znacz±cym wk³adem w poznawanie nieodleg³ej historii terenów wch³oniêtych przez miasto powsta³e w latach 50. ubieg³ego wieku w miejscu dawnych wiosek o wielowiekowej historii.
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
Rodzina Moska³ów z Czy¿yn, lata 30.
