13 pa¼dziernika 1982 pod ko¶cio³em Arka Pana w Krakowie - Bieñczycach zgin±³ zastrzelony przez funkcjonariusza SB m³ody hutnik - Bogdan W³osik. Od 1995 roku, dla uczczenia Jego pamiêci i innych ofiar stanu wojennego, ulicami Nowej Huty odbywa siê bieg uliczny organizowany przez hutnicz± "Solidarno¶æ". Pierwszy bieg zgromadzi³ ponad 200 uczestników i uczestniczek. Drugi - ju¿ ponad trzystu. W 1997 roku nast±pi³ kolejny wzrost liczby startuj±cych - w biegu wystartowa³o ju¿ blisko 500 zawodników i zawodniczek. W roku 2001 - przekroczono magiczn± liczbê pó³ tysi±ca startuj±cych. Start XII Biegu po³±czono z zasadzeniem przy bramie Kombinatu tzw. "dêbu papieskiego" o nazwie BOGDAN. W tym roku bieg odbêdzie siê po raz osiemnasty. Wszystkich chêtnych serdecznie zapraszamy do startu. Organizatorzy spodziewaj± siê kolejnego rekordu uczestnictwa. Bieg odbêdzie siê w sobotê, 13 pa¼dziernika 2012 roku. Start o godzinie 12.15 spod bramy g³ównej ArcelorMittal Poland S.A.
Trasa biegu: Brama G³ówna huty (start), al. Solidarno¶ci, plac Centralny, ul. gen. Andersa, ul. Lud¼mierska, ul. Obroñców Krzy¿a, pl. Bogdana W³osika przy Arce Pana (meta). W biegu mog± uczestniczyæ wszystkie osoby z rocznika 2000 i starsze, które dokonaj± zg³oszenia osobi¶cie lub telefonicznie w biurze zawodów (biuro KRH, budynek „S”, klatka A, pok. 103, ul. Ujastek 1, tel. 12 290 18 19 lub 12 290 37 62, fax: 12 290 37 68 lub 12 290 37 72. Wydawanie numerów startowych i podpisanie listy startowej od godz. 10.00 do 11.45 w dniu zawodów przed budynkiem administracyjnym „S” ArcelorMittal Poland (holl przed sal± teatraln±). Warunkiem uczestnictwa w biegu jest otrzymanie numeru i ¿etonu startowego oraz posiadanie dokumentu to¿samo¶ci, za¶wiadczenia lekarskiego o zdolno¶ci do uczestnictwa w biegu, a dla osób niepe³noletnich zgoda rodziców. Startuj±cy w kategorii cz³onków NSZZ „Solidarno¶æ” musz± posiadaæ aktualn± legitymacjê zwi±zkow±.
Patronat nad biegiem sprawuj± rodzice Bogdana – pañstwo Irena i Julian W³osikowie. Patronat medialny objêli: „Dziennik Polski” i „G³os. Tygodnik Nowohucki”.
(f)
Nowa propozycja dla mieszkañców Nowej Huty – RADIO INTERNETOWE: NOWOHUCKIE.PL
Radio nowohuckie.pl powsta³o jako kontynuator za³o¿onego przed kilku laty radia Matka Pocieszenia, dzia³aj±cego przy parafii ksiê¿y pallotynów. Wtedy nastawiali¶my siê g³ówne na transmisjê mszy ¶wiêtej i wszelkich nabo¿eñstw. Mo¿na by³o nas s³uchaæ równie¿ podczas specjalnych audycji, kiedy koncentrowali¶my siê wokó³ liturgicznych wydarzeñ. Matka Pocieszenia by³o radiem o zasiêgu g³ównie parafialnym, skupionym wokó³ wydarzeñ w ko¶ciele przy ul. Bulwarowej – mówi Ola Urzêdowska, jedna z osób zaanga¿owanych w dzia³alno¶æ radia.
Nowohuckie.pl wprowadza ¶wie¿y powiew w my¶lenie o internetowym radiu katolickim. Przede wszystkim chcemy rozszerzyæ zasiêg i my¶l przewodni±. Chcemy byæ radiem o dwóch zasadniczych celach: lokalnym i ewangelizuj±cym. A wiêc po pierwsze zamierzamy przekazywaæ s³uchaczom informacje dotycz±ce Nowej Huty, wszelkie ciekawostki, audycje kulturalne, samorz±dowe, sportowe. Z drugiej strony natomiast chcemy kontynuowaæ transmitowanie nabo¿eñstw, zapraszaj±c do wspólnej modlitwy, a tak¿e zaprosiæ s³uchaczy do audycji o nachyleniu religijnym, liturgicznym, ewangelizacyjnym – dodaje Urzêdowska.
Nowohuckie.pl jest radiem otwartym na m³odych i na wszelkie nowo¶ci. W nowej radiostacji – jak zapewniaj± jej twórcy – us³yszymy tylko dobre i przyjemne dla ucha d¼wiêki. Zapraszaj± te¿ wszystkich lokalnych i religijnych twórcom do promocji swojej dzia³alno¶ci. Zachêcaj± do wspó³pracy zespo³y, chóry, muzyków. - Chcemy byæ dobrym radiem, przede wszystkim dla nowohucian, ale równie¿ dla wszystkim, którym bliskie s± prezentowane przez nas warto¶ci - dodaj±.
- NOWOHUCKIE.PL rusza od 7 pa¼dziernika w internetowy "eter". Ewangelizacja.
Nowa Huta, M³odzie¿! Znajdziecie nas Pañstwo na naszej stronie internetowej:
nowohuckie.pl oraz na facebooku: https://www.facebook.com/nowohuckie - zachêcaj±.
(f)
W ubieg³y pi±tek i sobotê, 21 i 22 wrze¶nia, odby³y siê uroczysto¶ci 30. rocznicy utworzenia Tajnej Komisji Robotniczej Hutników – NIEZ£OMNI Z NOWEJ HUTY
Uroczysto¶ci 30. rocznicy utworzenia Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ” rozpoczêto z³o¿enie kwiatów na grobach nowohuckich ofiar stanu wojennego: Bogdana W³osika i Ryszarda Smagura na cmentarzu w Grêba³owie. Pó¼niej, na budynku w os. Centrum B9, gdzie dosz³o do pierwszego spotkania cz³onków tajnej komisji, ods³oniêto pami±tkow± tablicê, z wyrytym na niej napisem:
"W tym miejscu podczas stanu wojennego, gdy komuni¶ci przemoc± d³awili wolno¶æ, 19 wrze¶nia 1982 roku po raz pierwszy spotkali siê za³o¿yciele Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ Solidarno¶æ Huty im. Lenina. W latach 1982-1988 wspólnie ze Spo³ecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej i Duszpasterstwem Hutników Komisja kierowa³a podziemn± dzia³alno¶ci± w kombinacie i walczy³a o poszanowanie praw ¶wiata pracy, czym przyczyni³a siê do powrotu wolnej Polski".
Tablicê ods³onili: Edward Nowak z Komisji Robotniczej Hutników z lat 1980-81, Marek Szczupak z Tajnej Komisji Robotniczej Hutników oraz Tadeusz Stasielak z obecnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ”.
Wieczorem, po z³o¿eniu kwiatów pod pomnikiem Bogdana Wlosika, w Arce Pana odprawiona zosta³a Msza ¶w. w intencji cz³onków TKRH, ich rodzin oraz osób, które z ni± wspó³pracowa³y w latach 1982-1988. Po mszy odby³ siê uroczysty koncert.
+ + +
Sobotnie uroczysto¶ci rozpoczêto od z³o¿enia kwiatów pod pomnikiem Solidarno¶ci przy placu Centralnym. Pó¼niej otwarto plenerow± wystawê w al. Ró¿, przygotowan± przez Muzeum PRL-u: "Nowa Huta Underground. XXX rocznica powstania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ »Solidarno¶æ»". Na planszach zaprezentowano m.in. dokumenty i nieznane dot±d fotografie z prywatnych archiwów. - Chcieli¶my przypomnieæ i spopularyzowaæ fenomen nowohuckiej opozycji podziemnej; oddaæ ho³d bohaterom drugiego i trzeciego planu oraz pokazaæ ca³± tê niezwykle sprawn± tkankê spo³eczn±, jaka wówczas powsta³a, prowadz±c± dzia³alno¶æ spo³eczn±, o¶wiatow±, edukacyjn± i wydawnicz± - powiedzia³a nam Jadwiga Emilewicz z Muzeum PRL-u.
Pó¼niej odby³o siê okoliczno¶ciowe spotkanie w Nowohuckim Centrum Kultury, w trakcie którego doradca prezydenta Bronis³awa Komorowskiego, Jan Lityñski, wrêczy³ wysokie odznaczenia pañstwowe dzia³aczom tajnych struktur Solidarno¶ci z czasów stanu wojennego.
- Hutnicza Solidarno¶æ by³a fenomenem niespotykanym w ¿adnym innym kraju. Fakt, ¿e ludzie ukrywaj±cy siê mogli liczyæ na to, ¿e znajd± schronienie w dowolnym domu, by³ fenomenem zrodzonym z niepodleg³o¶ciowego ducha Polski i z ducha Solidarno¶ci - powiedzia³ do zebranych Lityñski.
W trakcie spotkania zaprezentowano historiê powstania TKRH oraz dzielono siê wspomnieniami ludzi zaanga¿owanych w dzia³alno¶æ solidarno¶ciowego podziemia. Wy¶wietlono równie¿ film "Solidarno¶æ Nowej Huty 82-89" w re¿yserii Bogus³awa Gizy.
+ + +
Tajna Komisja Robotnicza Hutników NSZZ "Solidarno¶æ" powsta³a w ówczesnej Hucie im. Lenina we wrze¶niu 1982 r. jako podziemne kierownictwo zdelegalizowanego przez komunistów zwi±zku na terenie kombinatu. TRKH prowadzi³a dzia³alno¶æ do 1989 r. w oparciu o Spo³eczny Fundusz Pomocy Pracowniczej oraz Duszpasterstwo Hutników przy parafii Matki Boskiej Czêstochowskiej na Szklanych Domach.
- Nie by³o wtedy ³atwo i nic nie by³o oczywiste. Ale gdy dotar³o do nas, ¿e trzeba nastawiæ siê na d³u¿sz± drogê do wolno¶ci, uznali¶my, ¿e trzeba stworzyæ jak±¶ organizacjê – powiedzia³ nam, t³umacz±c przyczyny utworzenia TKRH, jeden z organizatorów tajnej komisji, a zarazem koordynator obchodów rocznicowych Maciej Mach.
W trakcie sobotnich obchodów odznaczenia otrzymali: Krzy¿ Komandorski Orderu Odrodzenia Polski: Wojciech Marchewczyk; Krzy¿e Oficerskie Orderu Odrodzenia Polski: Andrzej £apta¶, Maciej Mach, Józef Mandryk, Jacek Marchewczyk, Rafa³ Marchewczyk, Wies³aw Mazurkiewicz, Barbara Zientarska; Krzy¿e Kawalerskie Orderu Odrodzenia Polski: Una Wanda Gurowska-Mach, Dorota Kosiek, Janina Kosiek, Marek Kosiek, Anna Mielniczuk, Jerzy Mielniczuk, Jerzy Rusek, Adam S³upek, Teresa Starmach, Krystyna Starzyñska, Marek Szczupak; Z³ote Krzy¿e Zas³ugi: Marek Cholewka, Stefan Go³da, Andrzej Jaskowski, Grzegorz Kowalski, Józef Ratajczak, Marta Smoluch i Andrzej Stawiarski.
(f)
Wystawa "Nowa Huta Underground. XXX rocznica powstania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ »Solidarno¶æ»" w al. Ró¿.
Fot. Andrzej Kalinowski
W Muzeum Historycznym Miasta Krakowa – ZAPOMNIANE DZIEDZICTWO NOWEJ HUTY – MOGI£A
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa przygotowa³o niezwykle interesuj±c± wystawê po¶wiêcono Mogile. Wystawa zosta³a zorganizowana w nieco innej formule ni¿ dotychczasowe prezentacje wsi, na których zbudowano Now± Hutê lub które znalaz³y siê w administracyjnych granicach Krakowa. Wystawê „mogilsk±” podzielono bowiem na dwie czê¶ci. Pierwsza, prezentowana jest od 12 wrze¶nia w Pa³acu Krzysztofory i przedstawia prehistoryczne dzieje Mogi³y, rolê opactwa cysterskiego w jej historii, a tak¿e obecno¶æ mogilskich w±tków w polskiej kulturze i sztuce. Na wystawie mo¿emy zobaczyæ m.in. gliniane foremki mennicze, które s³u¿y³y celtyckim mieszkañcom Mogi³y do odlewania monet, narzêdzia u¿ywane przez ludzi zamieszkuj±cych te tereny przed wiekami (wykonane pocz±tkowo z kamienia, a pó¼niej z br±zu i ¿elaza). W jednej w muzealnych sal pokazane zosta³y obiekty zwi±zane z mogilskim opactwem: m. in. dokument fundacyjny opactwa, wystawiony w roku 1222 przez biskupa Iwona Odrow±¿a. Zwiedzaj±cych na pewno zainteresuje równie¿ komplet szat liturgicznych z koñca XVII wieku, sk³adaj±cy siê z ornatu, dwóch dalmatyk i kapy, bogato haftowanych. Szaty te mia³ podarowaæ klasztorowi Jan III Sobieski w podziêkowaniu za otrzymane ³aski, a szczególnie za zwyciêstwo nad Turkami pod Wiedniem w roku 1683.
Druga czê¶æ wystawy prezentowana jest od 18 wrze¶nia w nowohuckim oddziale Muzeum Historycznego na os. S³onecznym i zosta³a po¶wiêcona tradycji mogilskich odpustów oraz folklorowi tej podkrakowskiej wsi. Zobaczymy m. in. odpustowe kramy, ale tak¿e powiêkszon± do du¿ych rozmiarów replikê obrazu Konstantego Niemczykiewicza, z 1878 roku, przedstawiaj±cego p±tników w barwnych strojach pod murem klasztoru Cystersów.
Wystawie towarzyszy interesuj±cy katalog autorstwa Marii Lempart „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty. Mogi³a”, w którym autorka nie tylko omówi³a obiekty prezentowane na wystawie, ale równie¿ przedstawi³a wielowiekowe dzieje tej zas³u¿onej dla polskiej kultury wsi. Katalog mo¿na nabyæ m.in. w oddziale Dzieje Nowej Huty Muzeum Historycznego Miasta Krakowa na os. S³onecznym 16.
(f)
Fragment wystawy w Pa³acu Krzysztofory. Fot. Pawe³ Jag³o
O¶rodek Kultury Kraków Nowa Huta oraz Stowarzyszenie Przyjació³ Nowej Huty zorganizowali I Festiwal „Zaklête w dyni”. Najpierw pojawili siê z pokazem arty¶ci z grupy happenerskiej „Nowa Huta”. By³y warsztaty artystyczne, gry, zabawy i konkursy dla dzieci i doros³ych, degustacje potraw z dyni wykonanych przez firmê „Oryza”, sklepik wyrobów rêkodzie³a artystycznego, dyniowe malowanie twarzy, stoisko informacyjno - promocyjne O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta oraz Stowarzyszenia Przyjació³ Nowej Huty.
W ramach I Festiwalu Zaklête w Dyni og³oszone zosta³y dwa konkursy: konkurs plastyczny Zaczarowany ¶wiat zabawek w trzech kategoriach wiekowych: dzieci do 6 lat, dzieci od 7 do 11 lat oraz od 12 do 17 lat; zg³oszenia grupowe – do 3 osób (w tym min. 1 dziecko), bez ograniczeñ wiekowych oraz konkurs hodowlany Dynia jaka jest, ka¿dy widzi - zg³oszenia indywidualne, bez ograniczeñ wiekowych. O zwyciêstwie w poszczególnych konkursach zadecydowa³o specjalnie powo³ane jury w sk³adzie: Ma³gorzata Jezutek – dyrektor O¶rodka Kultury Kraków-Nowa Huta, S³awomir Pietrzyk – wiceprzewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa, Józefa Adamik – hodowca dyñ z Branic.
***
Do konkursu plastycznego zg³oszono 46 prac, w tym: 14 w kat. dzieci do 6 lat, 16 w kat. 7 do 11 lat, 6 w kat. 12 – 17 lat i 10 w kat. grupowej. Do konkursu hodowlanego zg³oszono 21 prac. A oto ranking miejsc i wyró¿nieñ w poszczególnych konkursach i kategoriach: Konkurs plastyczny „Zaczarowany ¶wiat zabawek”: dzieci do 6 lat – I m. “Smok o 3 g³owach”, Arek Widurski; II m. “Ja¶ i Ma³gosia”, Karolinka Kolegowicz; III m. “Zaczarowany imbryk”, Alusia Pi¶ko; wyró¿nienia “Bolek i Lolek”, Kamilek Sendor, “¦limak”, Ja¶ Szopa. Dzieci w wieku 7 do 11 lat – I m. “¦pi±cy mi¶”, Wiktoria Walczak; II m. “Karoca Kopciuszka”, Wiktoria Kryza; III m. “Mi¶ Uszatek”, Natalia W³oczkowska; w. “Kubu¶ Puchatek”, Julia Kalisz, “O¶miornica okularnica”, Piotr Kardasz. M³odzie¿ 12-17 lat – I m. “Rozczochraniec”, Daniel Sikora; II m. “Zaj±czek z kukurydz±”, Magdalena Kardasz; III m. “Mi¶ koala”, Anna Oleniacz; w. “Chiñska lalka”, Wiktoria Koziñska, “Pinokio” Sandra Mularska. Kategoria grupa do 3 osób – I m. “Wózek dla lalek”, Agnieszka i Jacek Cecuga; II m. “Lampionik”, Natalia i Karolina Kryza, III m. “Myszka Miki”, Kasia Sendor, Natalia Ku¶nierz i Julia Cichoñ; w. “Mariolka w ko³ysce”, Natalia Nowak i Katarzyna Rojek, “Królik Zenek”, Karolina Nowak i Izabela Rojek. Konkurs hodowlany „Dynia jaka jest, ka¿dy widzi”: I m. “Dynia du¿a”, Ma³gorzata Rusinowska, II m. “W koszyku korony czeskie”, Ludwika Finda; III m. “Kosz dyniowy”, El¿bieta Duras; w. “Dyniowe gruszki”, Wies³awa Zboroch, “Dynia gigant”, Janina Duras. Poziom prac by³ bardzo wysoki, twórcy wykazali siê du¿± inwencj±.
***
Wyst±pi³a Grupa Okazjonalna Bez Bisów. W trakcie imprezy odbywa³a siê te¿ kwesta na rzecz O¶rodka Kultury Kraków Nowa Huta.
Podziêkowania dla sponsora festiwalu – Zak³adu Przerobu Z³omu Z³omex Spó³ka Akcyjna w Krakowie oraz darczyñców: firmy Lechkrak, firmy Colorex, firmy Marax, Kasy Stefczyka – oddzia³ Kraków, firmy „EDMAR” sp. J. Marzena Edward Dziurzyñscy, firmy produkcyjno us³ugowo handlowej „Klima –Bet” - Piotr Kot, firmy produkcyjno us³ugowo-handlowej „TREMO” – Artur Sagan- Marian Sagan, firmy handlowo – us³ugowej AUTO-MAX – Marian Urbañski. Specjalne podziêkowania dla Nowohuckiego Centrum Kultury za pomoc w organizacji imprezy. Patroni medialni: TVP Kraków, Radio Plus, Dziennik Polski, G³os - Tygodnik Nowohucki, Teraz Huta, Lodo³amacz. Projekt realizowany przy wsparciu Dzielnicy XVIII Nowa Huta. Impreza w³±czona w cykl Zajrzyj do Huty. (mp)
Z okazji 10 rocznicy powstania dru¿yny pi³karskiej przy Parafii Matki Bo¿ej Pocieszenia (ul. Bulwarowa) odby³ siê charytatywny mecz pi³karski na rzecz hospicjum ¦w. £azarza, pomiêdzy miejscow± dru¿yn± a reprezentacj± ksiê¿y. Dru¿yna duchownych z³o¿ona by³a z ksiê¿y z nowohuckich i krakowskich parafii, a tak¿e z innych rejonów Polski - byli ksiê¿a z Lublina, Sosnowca, Jaroszowic (ówczesny proboszcz ks. Józef Gwozdowski SAC - wspó³organizator pierwszego meczu) oraz miejscowi z Czy¿yn, Ruszczy i Borku Fa³êckiego. Tym razem parafianie wziêli rewan¿ za pora¿kê sprzed 10 lat (1:5) i wygrali 3:1. Jednak nie wynik w tym meczu by³ najwa¿niejszy. Od siedmiu lat parafialna dru¿yna poprzez rozgrywanie takich meczów wspiera Hospicjum ¶w. £azarza, w ich trakcie odbywa siê kwesta oraz licytacja atrakcyjnych przedmiotów. Tym razem licytacjê wsparli: Hotel Holiday Inn Kraków (ul. Wielopole), firma YesSport (sklep sportowo-pi³karski), Maor Melikson (pi³karz Wis³y Kraków), oraz osoba prywatna (Jakub Bartkowski). Tak¿e dyrekcja klubu WANDA zawsze podchodzi ze zrozumieniem do tych imprez i udostêpnia stadion za darmo, za co organizatorzy jak i hospicjum serdecznie dziêkuj±. Jak mówi nam Andrzej Kowalik - organizator meczów, kapitan parafialnej dru¿yny, by³o to kolejne udane popo³udnie spêdzone na stadionie Wandy. Widownia dobrze siê bawi³a, a i puszki wolontariuszy siê zape³ni³y. Ksi±dz Marek Ostapiszyn SAC, wraz z Andrzejem Kowalikiem, którzy jako jedyni wystêpuj± w parafialnej dru¿ynie od 10 lat podziêkowali Ma³gorzacie Bartkowskiej - prezes firmy „Margaret” za to, i¿ od pierwszego meczu wspiera dru¿ynê w wielkoraki sposób.
(p)
W tym roku Opactwo Cystersów w Krakowie-Mogile obchodzi swój jubileusz powstania. Zosta³o ufundowane przez biskupa Iwo Odrow±¿a w 1222 roku. Minê³o wiêc ju¿ 790 lat odk±d pierwsi cystersi przybyli tutaj z Lubi±¿a na ¦l±sku. Warto te¿ dodaæ, ¿e Sanktuarium w Mogile jest jedynym diecezjalnym Sanktuarium Krzy¿a ¦wiêtego.
W niedzielê 16 wrze¶nia w Mogile odby³y siê g³ówne uroczysto¶ci odpustowe ku czci Podwy¿szenia Krzy¿a. Modlitwie pielgrzymów, podczas uroczystej Eucharystii o godzinie 11.00, przewodniczy³ kard. Stanis³aw Dziwisz. Wraz z krakowskim metropolit± Mszê ¶w. celebrowa³o kilkunastu kap³anów, w¶ród nich m. in. opat mogilski o. Piotr Chojnacki OCist. i rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Paw³a II w Krakowie ks. prof. dr hab. W³adys³aw Zuziak.
W wyg³oszonej do pielgrzymów homilii kard. Dziwisz powiedzia³ m.in.: „W chrze¶cijañskiej Polsce i w chrze¶cijañskiej Europie, a wiêc na ziemiach, które od wieków przyjê³y Ewangeliê, przybywa coraz wiêcej ludzi, nawet niegdy¶ ochrzczonych, którzy ¿yj±, jak gdyby Bóg nie istnia³, jak gdyby Jezus nie umar³ za nich na krzy¿u, jak gdyby nie mia³ im nic do powiedzenia i do ofiarowania” - podkre¶li³ kardyna³. „Tym samym odcinaj± siê od swoich korzeni i ¼róde³, wybieraj±c drogê, która prowadzi donik±d” - doda³.
Kard. Dziwisz zwróci³ te¿ uwagê, ¿e my¶l o pilnej potrzebie nowej ewangelizacji nie dawa³a spokoju Janowi Paw³owi II, gdy stawia³ diagnozê duchowej kondycji wspó³czesnego ¶wiata i Ko¶cio³a. „Jak wiemy, po raz pierwszy podczas swojego pontyfikatu, wyra¼nie i publicznie mówi³ o nowej ewangelizacji w³a¶nie tutaj, w mogilskim sanktuarium Chrystusa Ukrzy¿owanego. By³o to 9 czerwca 1979 r., podczas pierwszej podró¿y apostolskiej do Ojczyzny” - przypomnia³.
Zdaniem krakowskiego metropolity, krzy¿ wrós³ w sposób szczególny w duchowy pejza¿ Nowej Huty. „Nowa Huta kojarzy siê zawsze ze ¶wiatem pracy, ale przecie¿ w naszym chrze¶cijañskim ¶rodowisku bêdzie siê zawsze kojarzy³a z lud¼mi pracy, którzy upomnieli siê o krzy¿ i obronili krzy¿ przed si³ami, które chcia³y uczyniæ Now± Hutê miastem bez Boga. Wiemy, ¿e ten ob³±kany eksperyment siê nie powiód³, a stoj±ca za nim ideologia leg³a w gruzach” - podkre¶li³.
Odpustowa suma odprawiona na placu Jana Paw³a II zgromadzi³a kilkana¶cie tysiêcy wiernych. Odpust zakoñczy siê w najbli¿szy pi±tek, 21 wrze¶nia. W tym dniu o godz. 11.30 odbêdzie siê tradycyjna pielgrzymka chorych i niepe³nosprawnych, a koncelebrowanej Mszy ¶w. przewodniczy³ bêdzie kard. Franciszek Macharski.
(f)
W 30. rocznicê powo³ania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników – PRZECHOWALI SOLIDARNO¦Æ
13 grudnia 1981 roku by³ szokiem nie tylko dla dzia³aczy i cz³onków „Solidarno¶ci”, ale dla wiêkszo¶ci Polaków. Wprowadzenie stanu wojennego, internowanie i aresztowania tysiêcy opozycjonistów i dzia³aczy niezale¿nego zwi±zku zawodowego, a pó¼niej cyniczne zamordowanie górników na ¦l±sku, sk³ania³y do pytañ o przysz³o¶æ kraju.
Nowohuccy cz³onkowie „Solidarno¶ci” do¶æ szybko otrz±snêli siê z pierwszego szoku i przyst±pili do dzia³ania. Ju¿ w lutym 1982 roku, Maciej Mach, Stanis³aw Malara, ks. W³adys³aw Palmowskim, wikary z Bieñczyc, Wojciech Daniel i Zbigniew Kubiak powo³ali Komitet Ocalenia Solidarno¶ci Nowa Huta, który obejmowa³ swoim zasiêgiem niemal wszystkie zak³ady na terenie Nowej Huty. W tym samym czasie Kazimierz £apczyñski, Stanis³aw Malara, Jerzy Osta³owski i Czes³aw Tondyra powo³ali KOS na terenie Huty im. Lenina.
Dzia³alno¶æ te struktury zosta³a sparali¿owana jesieni± 1982 roku, gdy niektórych dzia³aczy aresztowano a innych powo³ano do karnego obozu wojskowego w Czerwonym Borze. Wówczas dzia³aj±cy w podziemiu zwi±zkowcy postanowili „policzyæ” siê na nowo. 19 wrze¶nia 1982 roku w budynku na os. Centrum B, w który przez lata funkcjonowa³ nowohucki „Orbis” (blok nr 8), odby³o siê spotkanie, które da³o pocz±tek Tajnej Komisji Robotniczej Hutników „Solidarno¶æ” Kraków – Nowa Huta.
To w³a¶nie TKRH przez lata stanu wojennego „przechowa³a” Solidarno¶æ. Funkcjonuj±cy przy Tajnej Komisji Robotniczej Hutników Spo³eczny Fundusz Pomocy Pracowniczej sta³ siê praktycznie konspiracyjnym zwi±zkiem zawodowym, który skupia³ ok. 7 tysiêcy hutników. Z TKRH wspó³pracowa³o Duszpasterstwo Hutników przy parafii na Szklanych Domach, którego prace koordynowa³ Zbigniew Ferczyk, a którego duszpasterzem by³ o. Niward Karsznia OCist. Pó¼niej centrum podziemnej „Solidarno¶ci” sta³y siê Mistrzejowice z ks. Kazimierzem Jancarzem. Z kolei zwi±zani z „Solidarno¶ci±” nowohuccy nauczyciele spotykali siê w Mogile – duszpasterstwo dla nich prowadzi³ o. Pawe³ Mynarz OCist.
Dziêki tym wszystkim zaanga¿owanym i odwa¿nym ludziom nowohucka „Solidarno¶æ” przetrwa³a najtrudniejsze lata stanu wojennego. Historii tamtych czasów po¶wiêcony zostanie najnowszy, 43 zeszyt czasopisma „Sowiniec”, w którym znajd± siê m. in. artyku³y naukowe o TKRH, roli nowohuckiego Ko¶cio³a w czasach stanu wojennego oraz dokumenty i relacje uczestników tamtych wydarzeñ.
Uroczysto¶ci upamiêtniaj±ce 30. rocznicê powstania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników odbêd± siê w najbli¿szy pi±tek i sobotê (21 i 22 wrze¶nia). Poni¿ej przedstawiamy ich program: + 21 IX (pi±tek): godz. 14 – z³o¿enie kwiatów na grobach ofiar stanu wojennego: Bogdana W³osika i Ryszarda Magura przez delegacjê TKRH (cmentarz w Grêba³owie); godz. 16 – ods³oniêcie tablicy pami±tkowej na bloku nr 9 w os. Centrum B od strony al. Solidarno¶ci (tablica zostanie ods³oniêta na bloku s±siaduj±cym z budynkiem „Orbisu”, gdy¿ tamtejsza wspólnota mieszkaniowa nie wyrazi³a zgody na bezp³atne umieszczenie pami±tkowej tablicy historycznej na swoim bloku); godz. 17.45 – z³o¿enie kwiatów pod pomnikiem Bogdana W³osika; godz. 18 – Msza ¶w. w ko¶ciele Arka Pana w intencji cz³onków TKRH „Solidarno¶æ”, ich rodzin oraz osób które z ni± wspó³pracowa³y w latach 1982-1988; godz. 19 – ods³oniêcie w Arce Pana okna witra¿owego, ufundowanego przez cz³onków TKRH, a po ods³oniêciu koncert orkiestry Huty ArcelorMittal Poland S.A. + 22 IX (sobota): godz. 15.30 – z³o¿enie kwiatów pod pomnikiem „Solidarno¶ci” przy placu Centralnym; godz. 16 – otwarcie wystawy pt. „Nowa Huta Underground. XXX rocznica powstania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ „Solidarno¶æ”; godz. 17-21 – spotkanie jubileuszowe w NCK (wrêczenie odznaczeñ pañstwowych, wspomnienia wspó³pracowników TKRH, prezentacja filmu Bogus³awa Gizy „Solidarno¶æ Nowej Huty 82-89”.
(f)
33. koncert Nowa Huta. Dlaczego Nie ?! ju¿ za nami – DALI CZADU
W niezwyk³ej scenerii Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie w minion± sobotê zabrzmia³a po raz pierwszy w ca³o¶ci Opera Nowohucka. Ostatnie wydarzenie z cyklu Nowa Huta. Dlaczego Nie ?! zgromadzi³o jak zawsze liczn± grupê publiczno¶ci, któr± serdecznie powita³a Lidia Jazgar – dyrektor artystyczny projektu. Po projekcji krótkiego filmu stylizowanego na gatunek science-fiction - Nowy Cz³owiek, odczytaniu fragmentów Alfabetu Nowohuckiego Przedmie¶cia, na scenie pojawili siê wyczekiwani przez publiczno¶æ arty¶ci.
8 wrze¶nia w nowohuckim plenerze wraz zespo³em Wu-Hae wyst±pili zaproszeni go¶cie: Maciej Maleñczuk, Jacek Królik, kwartet smyczkowy Zuzanny Iwañskiej oraz Adam Grzanka, który zast±pi³ Marcina ¦wietlickiego. Arty¶ci zaprezentowali wspó³czesne dzie³o muzyczne, które przedstawi³o w syntetycznej formie dzieje Nowej Huty. Warstwê tekstow± Opery Nowohuckiej stanowi± obszerne fragmenty Poematu dla doros³ych Adama Wa¿yka oraz utwory innych piewców socrealizmu. Muzykê do Opery Nowohuckiej skomponowa³a formacja Wu-Hae. W¶ród wykonanych tego wieczoru utworów, mo¿na by³o us³yszeæ m.in. Niebo nie jest puste, Ludzie z Nowej Huty, Nie patrz jak ja tañczê, S³owa Marksisty, Czerwone Tango i wiele innych. Podczas jednej z piosenek, na scenê wkroczyli zawodnicy amatorskiego klubu pi³karskiego Stal Nowa Huta wraz z rodzinami, co jest kolejnym dowodem na to, ¿e wbrew stereotypom w Nowej Hucie nie brakuje przedsiêwziêæ skierowanych do ca³ych rodzin.
Organizatorzy cyklu (Porozumienie Dzielnic Nowohuckich - Dzielnice: XIV Czy¿yny, XV Mistrzejowice, XVI Bieñczyce, XVII Wzgórza Krzes³awickie, XVIII Nowa Huta, Stowarzyszenie Przyjació³ Nowej Huty oraz O¶rodek Kultury Kraków – Nowa Huta), w ramach którego odby³o siê w minion± sobotê ju¿ 33. wydarzenie, dziêkuj± gor±co za wspó³pracê wszystkim partnerom, patronom medialnym, a przede wszystkim sponsorom, bez których pomocy organizacja imprezy nie by³aby mo¿liwa. Koncert wsparli: EC „Kraków” S.A., Totalizator Sportowy Sp. z o.o., Bank Pocztowy S.A., Impel S.A., Impel Cleaning Sp. z o., Miejskie Przedsiêbiorstwo Wodoci±gów i Kanalizacji S.A. oraz Miejskie Przedsiêbiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. Szczególne podziêkowania nale¿± siê s³u¿bom mundurowym, które by³y zaanga¿owane w realizacjê koncertu – pomaga³y w przygotowaniach i dba³y o bezpieczeñstwo uczestników imprezy. Dziêkujemy serdecznie Szkole Aspirantów Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej, Stra¿y Miejskiej, Policji, Pogotowiu oraz firmie Impel Security Sp. z o.o.
Wydarzenie zosta³o zrealizowane przy wsparciu finansowym Województwa Ma³opolskiego oraz Gminy Miejskiej Kraków. Jak zawsze towarzyszy³a mu kwesta na rzecz Hospicjum im. ¶w. £azarza w Krakowie. Podczas tego wydarzenia wolontariuszom uda³o siê zebraæ 2.610,03 z³, które zostan± przeznaczone na wsparcie dzia³alno¶ci Hospicjum.
(OK)
Z Ryszardem Rutkowskim, prezesem Spó³ki Apollo Film rozmawia Jan L. Franczyk
+ Panie Prezesie, mieszkañcy Nowej Huty przechodz± obok budynku, w którym kiedy¶ mie¶ci³o siê kultowe kino „¦wit”, obserwuj± prowadzone tam prace i zastanawiaj± siê, jak bêdzie wygl±da³ budynek po remoncie i co siê w nim znajdzie…
- Mogê zapewniæ, ¿e budynek po remoncie bêdzie wygl±da³ tak, jak w pierwszych latach, gdy zosta³ oddany do u¿ytku. A nawet lepiej, o czym powiem za chwilê. Proszê pamiêtaæ, ¿e budynek ten znajduje siê pod opiek± konserwatora zabytków i wszystkie prowadzone prace s± z nim uzgadniane. Gdy remont zostanie zakoñczony, bêdzie to drugi, po budynku Teatru Ludowego, obiekt w pe³ni odnowiony. Zostawiamy wiêc wszystkie charakterystyczne detale budynku. My¶limy nad przywróceniem charakterystycznego i znanego z lat sze¶ædziesi±tych napisu „¦wit”. Niedawno, wraz z miejskim konserwatorem zabytków, przeprowadzili¶my próby iluminacji obiektu. Odnowione zostanie równie¿ bezpo¶rednie otoczenie budynku z wszystkimi charakterystycznymi dla tego miejsca elementami. + Jeden z moich znajomych zastanawia³ siê, czy zostan± charakterystyczne schody wiod±ce kiedy¶ do kina?
- Oczywi¶cie, zostan±. Chocia¿ zgodnie z przepisami, gdzie¶ z boku, bêdzie musia³ znale¼æ siê wkomponowany w schody podjazd dla osób niepe³nosprawnych, którego wcze¶niej nie by³o. Zostan± te¿ charakterystyczne lipy. Oczywi¶cie na budynku nie bêdzie szpec±cych reklam ani innych, w±tpliwych estetycznie, elementów. Na budynku znajd± siê jedynie szyldy informacyjne podmiotów które bêd± najemcami budynku. To bêdzie prawdziwa nowohucka pere³ka. + A co bêdzie w ¶rodku?
- To do¶æ du¿y obiekt. Do wykorzystania s± pomieszczenia w piwnicy oraz dwie kondygnacje. Wiem, ¿e s± mieszkañcy, którzy chcieliby widzieæ tam kino. S³ysza³em te¿ o marzeniach niektórych, by przy placu Centralnym znów pojawi³ siê dawny empik. Trzeba sobie jednak zdawaæ sprawê z realiów ekonomicznych. W erze multipleksów, tradycyjne kino w takim budynku jak budynek dawnego kina„¦wit”, nie ma szans na samofinansowanie siê. Ja zawsze by³em zwolennikiem rozwi±zania sprawdzonego w wielu krajach – po³±czenia funkcji biznesowej z funkcj± kulturaln±. I takie rozwi±zanie zamierzamy zastosowaæ w „¦wicie”. Na nasz± ofertê odpowiedzia³o wielu potencjalnych inwestorów, a poprzeczkê podnie¶li¶my bardzo wysoko. Wykluczyli¶my tanie sklepy, ciucholandy, kioski itp. W „¦wicie” wszystko ma byæ eleganckie i na wysokim poziomie. + Mo¿e wiêcej konkretów…
- Dzisiaj mogê powiedzieæ, ¿e w piwnicach (kilkaset metrów kwadratowych) jeden z przysz³ych najemców chce urz±dziæ restauracjê. Na parterze znajd± siê samoobs³ugowe delikatesy, nazwijmy je, z tzw. wy¿szej pó³ki. A piêtro bêdzie przestrzeni± kultury filmowej. + Co to znaczy?
- Chcemy tam urz±dziæ filmow± kawiarniê, w której bêdzie mo¿na i wypiæ kawê i obejrzeæ interesuj±cy film lub na przyk³ad bezpo¶redni± transmisjê opery z The Metropolitan Opera czy transmisjê baletu z Teatru Wielkiego w Moskwie. Wiem, ¿e wielu mieszkañców Nowej Huty lubi ten rodzaj sztuki. Widaæ to by³o chocia¿by po t³umach, które gromadzi³y siê w al. Ró¿ w trakcie „Przystanku Jana Kiepury”. Na nasz± „Filmow± Café” mamy zreszt± wiele innych pomys³ów. W ramach cyklu „Polskie pi±tki” chcemy prezentowaæ klasykê filmu polskiego. Cykl: „Czytania przy ekranie”, gdzie znany aktor bêdzie czyta³ fragment powie¶ci, pó¼niej widzowie zobacz± film zrealizowany na jej podstawie, a na koniec bêdzie lu¼ne spotkanie z aktorem przy kawie. Zainteresowani jeste¶my równie¿ wspó³prac± z Teatrem Ludowym oraz pozosta³ymi instytucjami kultury zlokalizowanymi w Nowej Hucie. + Pod koniec lat dziewiêædziesi±tych w Nowej Hucie, zawsze pod koniec sierpnia, w al. Ró¿ odbywa³ siê Nowohucki Festiwal Filmowy, który cieszy³ siê du¿± popularno¶ci± w¶ród mieszkañców, przychodz±cych niekiedy z ca³ymi rodzinami, by ogl±daæ filmy zwi±zane tematycznie z Now± Hut±. Pó¼niej pomys³, g³ównie z powodów finansowych przesta³ byæ realizowany. Widaæ, ¿e mieszkañcy naszej dzielnicy, je¶li oferta jest ciekawa, lubi± z niej korzystaæ.
- Oczywi¶cie widzê równie¿ mo¿liwo¶æ reaktywacji tego festiwalu. Mamy sprzêt, przeno¶ny ekran, mo¿liwo¶æ korzystania z zasobów polskiej filmoteki. W porozumieniu z „G³osem. Tygodnikiem Nowohuckim”, ze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich, z Rad± Dzielnicy XVIII i innymi instytucjami gotowymi do wspó³pracy mo¿na taki projekt przywróciæ. + W Pana s³owach, wyczuwam zapa³ i zaanga¿owanie. Sk±d ta nag³a mi³o¶æ do Nowej Huty?
- To nie jest nag³a mi³o¶æ. Przed laty wspó³pracowa³em z Teatrem Ludowym ucz±c jego aktorów podstaw szermierki. Znam te¿ Now± Hutê z czasów stanu wojennego, gdy podziwia³ j± ca³y intelektualny Kraków. Wierzê, ¿e Nowa Huta ma potencja³, który trzeba wykorzystaæ. Ale, by tak siê sta³o, trzeba te¿ co¶ z siebie daæ. W swoich dzia³aniach nie jeste¶my nastawieni na komercjê. Chodzi nam o kreowanie kultury filmowej. Proszê zauwa¿yæ na remont budynku przeznaczyli¶my 6 milionów z³ ze ¶rodków w³asnych spó³ki. Jako Apollo Film jeste¶my w³a¶cicielami kilku budynków tak¿e poza Krakowem. Ale dwa z nich sprzedali¶my, po to, by pieni±dze z tej transakcji przeznaczyæ na remont „¦witu”. W przysz³o¶ci, w prowadzeniu bie¿±cej dzia³alno¶ci kulturalnej, pomog± nam wp³ywy z wynajmu piwnicy i parteru. Nowa Huta zyska odrestaurowany zabytkowy obiekt i dynamiczn± placówkê kultury filmowej. + Dziêkujê za rozmowê.
Tak pierwotnie wygl±da³ budynek kina „¦wit”. Fot. Henryk Hermanowicz (ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa).
W pierwsz± niedzielê wrze¶nia wiêkszo¶æ placówek dzia³aj±cych na terenie nowohuckich dzielnic, przenios³a siê na ten szczególny dzieñ do wnêtrza jednej z najbardziej znanych ¶redniowiecznych budowli - krakowskiego barbakanu. Byæ mo¿e niektórych z czytelników dziwi ta nag³a przeprowadzka, ale jest to przemy¶lane dzia³anie, bêd±ce jednym z elementów kampanii „Zajrzyj do Huty”. Akcja, ta z powodzeniem organizowana ju¿ po raz czwarty przez Muzeum Historyczne, ma na celu popularyzacjê Nowej Huty w¶ród szerszej publiczno¶ci.
Z tej okazji w barbakanie nie mog³o zabrakn±æ Nowohuckiego Oddzia³u Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Wszak¿e ta placówka muzealna mocno wros³a w nowohuck± rzeczywisto¶æ i dzia³a w niej ju¿ od ponad 60-lat. W Oddziale pracowa³o wielu zas³u¿onych badaczy, dziêki którym nowohuckie odkrycia sta³y siê powszechnie znane w polskiej archeologii. Przez wiele lat byli oni zaanga¿owani w prace wykopaliskowe, prowadzone na niespotykan± dotychczas skalê. Obecnie nasze Muzeum mie¶ci siê w piêknym klasycystycznym dworze w Branicach, ale jeszcze do niedawna archeologów mo¿na by³o spotkaæ na os. Zielonym, gdzie przez lata opracowywano i porz±dkowano wydobyte w Nowej Hucie zabytki. Trudno wiêc sobie wyobraziæ, ¿e instytucji o tak bogatej tradycji i historii, mog³oby nie byæ w krakowskiej twierdzy.
W ciep³e niedzielne popo³udnie wszyscy zwiedzaj±cy mieli mo¿liwo¶æ obejrzenia materia³ów zaprezentowanych przez poszczególne placówki na specjalnie przygotowanych stoiskach. Muzeum Archeologiczne Oddzia³ w Nowej Hucie przyszykowa³o kilka niespodzianek. Najm³odsi uczestnicy mogli spróbowaæ swoich si³ w odgadywaniu hase³ archeologicznej krzy¿ówki. Dzieci chêtnie wype³nia³y kolorowanki oraz przyozdabia³y podrysy naczyñ. Starsi za¶ udzielali odpowiedzi na quizowe, konkursowe pytania sprawdzaj±ce wiedzê na temat Muzeum Archeologicznego w Krakowie i jego Oddzia³u w Branicach. Ka¿dy otrzyma³ drobny upominek – barwn± widokówkê ze skarbami muzealnymi, informacyjne foldery dotycz±ce prac badawczych i zabytków gromadzonych przez Muzeum. Dodatkowo dla 5-ciu pierwszych uczestników zabawy, którzy bezb³êdnie odpowiedzieli na nie³atwe konkursowe pytania, rozdano nagrody ksi±¿kowe. Wszystkim osobom bior±cym udzia³ w zabawie serdecznie dziêkujemy.
Wydarzeniu towarzyszy³a ró¿norodna oprawa muzyczna, która nada³a ca³o¶ci specyficznego klimatu. Od wysublimowanej muzyki dworskiej pocz±wszy, na energicznych d¼wiêkach wspó³czesnych zakoñczywszy – czyli jednym s³owem ka¿dy móg³ wybraæ dla siebie co¶ innego. Amatorzy tañca mieli sposobno¶æ podziwiaæ taneczne wyczyny grupy prezentuj±cej hiszpañskie ogniste flamenco. Spor± dawkê humoru wnios³a Grupa Happenerska Nowa Huta, a to za spraw± pokazu cyrkowego. Z kolei dla wielbicieli historii przygotowano nie lada gratkê - pokaz umundurowania armii austriacko- wêgierskiej na ¿ywych modelach oraz wspóln± naukê musztry. Zreszt± impreza w barbakanie mia³a bardzo mocny pocz±tek, gdy¿ akcje zainaugurowa³ wystrza³ z repliki miotacza z czasów I wojny ¶wiatowej.
Po tak udanym starcie, grzechem by³aby nieobecno¶æ podczas wrze¶niowego „Zajrzyj do Huty 4”. Barbakanowa impreza by³a zaledwie przedsmakiem tego, co czeka na zainteresowanych podczas weekendu 22-23 wrze¶nia. Ju¿ dzi¶ Nowohucki Oddzia³ Muzeum Archeologicznego zaprasza wszystkich chêtnych do swojej siedziby. Na juniorów i seniorów czekamy w branickich dworze. Do zobaczenia.
Anna Kolasa
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
