Samorz±dy to organy w³adzy wykonawczej i uchwa³odawczej w terenie, pocz±wszy od gmin, poprzez powiaty do województwa, bêd±ce w rêkach obywateli. Na tym ostatnim szczeblu jest tak¿e przedstawiciel w³adzy rz±dowej w postaci wojewody mianowanego przez prezesa Rady Ministrów. Dotychczas wojewoda mia³ prawo kontrolowaæ organy samorz±dowe pod k±tem dzia³ania zgodnego z prawem, czyli móg³ kontrolowaæ wydawane akty prawne przez samorz±dy. W ostatnim okresie pod rz±dami PiS nastêpuje ograniczanie samorz±dów i przejmowanie coraz wiêkszych uprawnieñ przez organy rz±dowe.
Ju¿ w zesz³ym roku wojewódzkie o¶rodki doradztwa rolniczego dotychczas podleg³e samorz±dom wojewódzkim zosta³y przejête pod nadzór ministra rolnictwa. Doradcy rolni dysponuj±cy swoimi wydawnictwami mog± staæ siê obecnie dodatkowo agitatorami politycznymi w rêkach w³adzy. Ustawa z kwietnia tego roku zwiêksza kontrolê rz±du nad wojewódzkimi funduszami ochrony ¶rodowiska, gdzie w piêcioosobowych radach nadzorczych zasiadali przedstawiciele samorz±dów. Teraz cztery miejsca obsadza minister ¶rodowiska i wojewoda, a tym samym to w³adza centralna bêdzie decydowaæ, kto sprawuje zarz±d nad du¿ymi funduszami na ochronê ¶rodowiska.
Lipcowa ustawa Prawo wodne zak³ada, ¿e ca³a gospodarka wodna ma byæ przejêta przez pañstwowe przedsiêbiorstwo Wody Polskie, co¶ podobnego do Lasów Pañstwowych. Wody przejm± wszystkie zadania samorz±dowych zarz±dców melioracji i urz±dzeñ wodnych, a nawet kontrolê nad cenami wody, co jest ewidentn± ingerencj± w kompetencje samorz±dów. W ministerstwie infrastruktury trwaj± prace nad centralizacj± wojewódzkich o¶rodków ruchu drogowego, szkol±cych kierowców. W przygotowaniu jest reforma urzêdów pracy, które dzi¶ s± samorz±dowe na szczeblu powiatów i województw. Wed³ug nowej ustawy te urzêdy zostan± przejête przez ministerstwo pracy wraz z du¿ymi funduszami z Unii Europejskiej przeznaczanymi nad aktywizacjê zawodow±. W ogóle rz±d PiS chce w jak najwiêkszym stopniu przechwyciæ dysponowanie unijnymi funduszami strukturalnymi, które obecnie s± w rêkach samorz±dów wojewódzkich. Planowane przejêcie ich przez wojewodów mo¿e skoñczyæ siê fiaskiem, bo Bruksela za¿±da ich renegocjonowania, a to w najlepszym wypadku oznacza³oby ich zawieszenie na 2-3 lata.
Rz±d PiS co rusz wymy¶la nowe posuniêcia zmierzaj±ce do likwidacji kompetencji samorz±dów lub po prostu przejêcia kontroli nad t± lokaln± w³adz±. Tak siê dzieje w o¶wiacie po wprowadzanej reformie, w wyniku której wyra¼nie umocnili siê kuratorzy na szczeblu wojewódzkim zabieraj±c uprawnienia samorz±dom. Nie uda³ siê na razie jeden skok w postaci przejêcia Regionalnych Izb Obrachunkowych, które dzisiaj s± w miarê niezale¿ne i kontroluj± samorz±dy pod wzglêdem finansowym. Mia³y dostaæ nowe kompetencje do kontrolowania gospodarno¶ci organów samorz±dowych, czyli wszystkiego, a dodatkowo mia³y zostaæ uzale¿nione od premiera. Mog³o to prowadziæ do usuwania niewygodnych samorz±dowców przez rz±d, a to oznacza³oby koniec niezale¿nych samorz±dów. Na szczê¶cie tê ustawê zawetowa³ Prezydent RP, co moim zdaniem ubieg³o uwadze opinii publicznej skupionej na wetach ustaw s±dowych.
To tylko wybrane przyk³ady skoku obecnej w³adzy na samorz±dno¶æ obywateli. Tego co na razie nie uda³o siê scentralizowaæ, ma byæ przejête w drodze zmanipulowanych wyborów w oparciu o znowelizowan± ordynacjê wyborcz±, ale to ju¿ rozwa¿ania na inny felieton.
S£AWOMIR PIETRZYK
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
