Przed kilkoma dniami minê³a 90 rocznica bitwy pod Zadwórzem, dramatycznego, chocia¿ zapomnianego epizodu wojny polsko-bolszewickiej z 1920 roku. 17 sierpnia oko³o 30 kilometrów od Lwowa ma³a stacyjka kolejowa sta³a siê terenem niezwykle krwawej bitwy, czêsto nazywanej polskimi Termopilami. Zaledwie oko³o 500 polskich ¿o³nierzy skutecznie stara³o siê opó¼niæ marsz sowieckiej konnej armii Budionnego na Lwów. M³odzi ¿o³nierze, w wiêkszo¶ci ochotnicy, przez ca³y dzieñ odpierali szar¿e sowieckiej kawalerii.
Wrogów nadci±ga³o coraz wiêcej. Polakom brakowa³o amunicji, zabierali j± zabitym, potem walczyli na bagnety. O zmierzchu dowodz±cy oddzia³em kapitan Boles³aw Zaj±czkowski rozkaza³ odwrót pozosta³ym przy ¿yciu trzystu ¿o³nierzom. Otoczeni ze wszystkich stron, walczyli do koñca. Sowieci szablami i kolbami dobijali rannych. Zginê³o 318 ¿o³nierzy, zabitych odzierano z mundurów i butów. Ale Budionny przerwa³ marsz na Lwów i 20 sierpnia zawróci³, a nastêpnie ruszy³ na pomoc towarzyszom walcz±cym pod Warszaw±. Po drodze zosta³ rozgromiony przez polsk± kawaleriê pod Komarowem.
Na polu bitwy pod Zadwórzem pozosta³y zmasakrowane cia³a bohaterskich ¿o³nierzy. Tylko 106 uda³o siê nastêpnie zidentyfikowaæ. Wszystkich poleg³ych pochowano w zbiorowej mogile, ale zw³oki siedmiu rozpoznanych, w tym kapitana Zaj±czkowskiego, przeniesiono pó¼niej na Cmentarz Obroñców do Lwowa. W miejscu walk usypany zosta³ kopiec, na którym umieszczono pomnik i tablicê z napisem „Orlêtom poleg³ym 17 sierpnia 1920 roku w walkach o ca³o¶æ ziem kresowych”. Przed wojn± rocznicê tej bitwy czczono tzw. marszem zadwórzañskim, gdy w nocy z 14 na 15 sierpnia oddzia³ wojska w pe³nym rynsztunku maszerowa³ spod mogi³y obroñców do miasta, które uratowali. Marsz koñczy³ siê we Lwowie defilad± pod pomnikiem Mickiewicza.
Obecnie w miejscu bitwy odbywaj± siê co roku uroczysto¶ci rocznicowe, w których bior± udzia³ Polacy z Ukrainy oraz przybysze z Polski. Tak by³o i w tym roku, w niedzielê 22 sierpnia. W¶ród uczestników tej uroczysto¶ci wiele mówiono o innej miejscowo¶ci, przypominaj±cej wojnê 1920 roku: o Ossowie pod Warszaw±, gdzie obecnie zbudowano pomnik sowieckim naje¼d¼com. To nie idiota wymy¶li³ ten pomnik, to zdrajca – mówiono w Zadwórzu. Tym bardziej, ¿e po polskiej stronie walczy³y w tej wojnie tak¿e rosyjskie oddzia³y antybolszewickie, usi³uj±ce uratowaæ swój kraj przed komunistyczn± zaraz±. To raczej im nale¿y siê nasza pamiêæ, a nie bolszewickiej hordzie, która zamierza³a podbiæ Europê. Ale do tradycji tej hordy odwo³uje siê dzi¶ Putin, wiêc znale¼li siê polscy politycy, dla których przypodobanie siê Moskwie (mo¿e nie za darmo?), jest wa¿niejsze od wierno¶ci w³asnej Ojczy¼nie.
To smutny objaw upadku Rzeczpospolitej. Przestajemy szanowaæ w³asn± historiê, przekre¶lamy w³asn± tradycjê i kulturê. Dla utrzymania prywatnych fortun, dla zapewnienia w³adzy cwaniakom i oszustom, dla bezpieczeñstwa agentów i zdrajców, po¶wiêcamy pamiêæ o tych, którzy za nas oddali ¿ycie. Czy za rok bêdziemy w Przemy¶lu ods³aniaæ pomnik sowieckich ¿o³nierzy, którzy w 1939 roku zdobyli to miasto? A za nastêpny rok pomnik funkcjonariuszy NKWD, którzy mordowali ¿o³nierzy AK?
Ryszard Terlecki
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
