Kryzys Europy
Spotkanie przywódców pañstw nale¿±cych do Unii Europejskiej zakoñczy³o siê polityczn± kompromitacj±. Po odrzuceniu projektu konstytucji europejskiej w referendach we Francji i Holandii, po rezygnacji z prób jej przeg³osowania przez Wielk± Brytaniê, Daniê i Czechy, przysz³a kolej na awanturê w sprawie bud¿etu na najbli¿sze lata. Najbogatsze pañstwa Unii zablokowa³y jakikolwiek kompromis, nie chc±c dopu¶ciæ do zwiêkszenia wydatków na wsparcie nowych pañstw cz³onkowskich. Brytyjski premier nie chcia³ ani o funta (Wielka Brytania nie nale¿y do strefy euro) zmniejszyæ tzw. rabatu, czyli wytargowanej parê lat temu zni¿ki w op³atach ponoszonych na rzecz Unii. A nie chcia³ zmniejszyæ tej zni¿ki, poniewa¿ prezydent Francji nie chcia³ zgodziæ siê na obni¿enie dop³at dla francuskiego rolnictwa. Skoro Francuzi nadal zamierzaj± dop³acaæ do anachronicznego rolnictwa i nie chc± ust±piæ ani trochê, to Brytyjczycy tak¿e pozostan± przy swoim. Zagniewani przywódcy Europy opu¶cili Brukselê. Nie pomog³y nalegania Niemiec, Hiszpanii i Polski, aby podj±æ jeszcze jedn± próbê porozumienia. Unia Europejska pogr±¿y³a siê w powa¿nym kryzysie.
Ten kryzys nie jest niczym zaskakuj±cym. Po pierwsze dla pañstw tzw. starej Unii, a wiêc przede wszystkim dla Francji, Niemiec, Belgii, Holandii czy W³och, ostatnie rozszerzenie Unii Europejskiej a¿ o dziesiêæ pañstw to by³ du¿y wysi³ek. Przyjêcie Malty czy S³owenii, Estonii czy £otwy, nawet Czech, tylko nieznacznie wp³ynê³o na europejskie fundusze. Przyjêcie Wêgier czy S³owacji rodzi³o ju¿ znacznie wiêksze problemy, natomiast najwiêksze k³opoty spowodowa³o przyjêcie Polski. Nie tylko dlatego, ¿e do Polski – z racji jej wielko¶ci i liczby ludno¶ci – trzeba by³o dop³acaæ znacznie wiêcej, ni¿ do pozosta³ych pañstw. Polska stwarza³a te¿ problemy natury politycznej: sprzymierzy³a siê ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie interwencji w Iraku, domaga³a siê dalszego rozszerzania Unii, utrudnia³a przyjacielskie stosunki Francji i Niemiec z Rosj± prezydenta Putina. Ponadto Polska broni³a traktatu z Nicei i usi³owa³a wokó³ tej obrony zmontowaæ koalicjê pañstw nowoprzyjêtych.
Mieszkañcy „starej” Europy w³a¶nie m. in. z powodu problemów z Polsk± patrz± nieufnie na dalsze rozszerzanie Unii. A tymczasem zapowiadane jest przyjêcie Rumunii i Bu³garii – pañstw znacznie wiêkszych od Wêgier czy S³owacji, a równocze¶nie znacznie biedniejszych od Polski. W dodatku w kolejce czekaj± nastêpni: Chorwacja, Macedonia, a tak¿e Turcja, czyli najwiêkszy problem w³a¶nie dla Niemców i Francuzów. Za kilka lat coraz trudniejsze bêdzie uchylanie siê od odpowiedzi na pytanie: a co dalej z Ukrain±?
Gdy powstawa³y pierwsze Wspólnoty Europejskie, ich tworzeniu przy¶wieca³a idea wspólnej historii i kulturowej jedno¶ci, przywi±zania do demokracji i chrze¶cijañskiej solidarno¶ci. Stopniowo ten ideowy projekt rozmieniano w gospodarczych interesach, a ideê wspólnoty zast±piono naiwn± koncepcj± rywalizacji ze Stanami Zjednoczonymi. Dowodem na zarzucenie wielkiego planu budowniczych zjednoczonej Europy sprzed pó³ wieku, by³ projekt eurokonstytucji, z którego usuniêto fragment o chrze¶cijañskich korzeniach europejskiej cywilizacji. Skutki obserwujemy dzi¶ z niepokojem: je¿eli Unia Europejska ma byæ jedynie spó³k± akcyjn±, obliczon± na hipotetyczny zysk, to nic z tego nie bêdzie. Interesy wspólników s± zbyt rozbie¿ne. Je¿eli natomiast Europa bêdzie w stanie powróciæ do idea³ów chrze¶cijañskiej solidarno¶ci, to znajdzie siê w niej miejsce dla Rumunii i Bu³garii, a pewnie tak¿e dla Ukrainy i Gruzji. Wymaga to jednak politycznych zmian: wyborczej pora¿ki socjalistów w Niemczech i Hiszpanii, od¶wie¿enia klasy politycznej we Francji i we W³oszech. Przede wszystkim jednak wymaga to moralnego i religijnego odrodzenia ca³ej Europy.
Ryszard Terlecki
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
