Głosy z przeszłości. Spacer dźwiękowy "Cząstki zdarzeń"
Dodane przez Administrator dnia 29/10/2025 15:49:52

---

Ośrodek Kultury Norwida obchodzi w tym roku swoje 70-lecie. Powstał w 1955 roku, łącząc różne oddolne inicjatywy kulturalne pod szyldem Zakładowego Domu Kultury Huty im. Lenina. W 1957 r. główną siedzibą instytucji została część budynku na ul. Majakowskiego 2 (do 1958 r. os. C-2 Południe, potem os. Górali 5), zaprojektowanego przez architekta Janusza Ingardena. Dotychczasowe pomieszczenia hotelowe i gastronomiczne otwartego w 1952 r. Domu Młodego Hutnika zaadaptowano na działalność kulturalno-edukacyjną, bibliotekę oraz kawiarnię i kino. Właśnie w tamte czasy spróbujemy przenieść się za pomocą dźwięków.
W piątek 7 listopada o godzinie 16.00 w Ośrodku Kultury Norwida na os. Górali 5 odbędzie się premiera jubileuszowego spaceru dźwiękowego zatytułowanego „Cząstki zdarzeń”.
Spacer przenosi nas w przeszłość – głównie w lata 50. i 60. ubiegłego wieku, choć narracja nie jest ułożona chronologicznie. Przestrzeń spaceru to osiedle Górali, częściowo Teatralne, fragmenty ulic Ludźmierskiej, Obrońców Krzyża i Żeromskiego.
Twórcy spaceru nie proponują jednej, linearnej trasy. Zapraszają do eksplorowania i samodzielnego układania opowieści. W aplikacji Echoes zaznaczone są plamy dźwięku, w które można wejść w dowolnej kolejności, generując w ten sposób własną narrację o przeszłości miejsca i ludzi z nim związanych, stąd tytułowe „cząstki zdarzeń”.
- Spacer nie ma jednej ścieżki, którą możemy podążać. Dźwięki są przypisane do poszczególnych miejsc w przestrzeni. Każda ze spacerujących osób może wybrać własną trasę i odwiedzać poszczególne miejsca w dowolnej kolejności. I wcale nie ma potrzeby, żeby usłyszeć wszystkie fragmenty dźwięków. Możemy gubić się, zawracać, wracać do spaceru w różne dni i na przykład za każdym razem iść inną ulicą – mówi Barbara Pasterak, pomysłodawczyni i kuratorka projektu.
W spacerze przeplatają się opowieści, wspomnienia, relacje odbiorców i odbiorczyń domu kultury, pracowników oraz pracowniczek. Są fragmenty nagrań z radiowęzła kombinatu, dźwięki z przeszłości. Niektóre są zniekształcone, zanieczyszczone, jakby przez upływ czasu. Im dalej od głównych ulic, tym łatwiej o zakłócenia przekazu.
Większość wykorzystanych materiałów dźwiękowych pochodzi z nagrań Nowohuckiego Archiwum Społecznego - to wspomnienia osób, które czasem słabo już pamiętają tamtą epokę albo widzą przeszłość z różnych perspektyw. - Może więc się zdarzyć, że słyszymy różne wersje zdarzeń. Bo przecież nie ma jednej obiektywnej historii - każdy mógł zapamiętać ją trochę inaczej – dodaje Barbara Pasterak.
Żeby wziąć udział w premierze spaceru 7 listopada, trzeba przyjść z własnym urządzeniem mobilnym i słuchawkami. Na telefon lub tablet należy pobrać bezpłatną aplikację Echoes i ściągnąć na nią spacer „Cząstki zdarzeń”. W budynkach Ośrodka Kultury Norwida dostępny będzie również do pobrania specjalny kod QR.
Podczas premiery w spacerowaniu towarzyszyć nam będą twórcy „Cząstek zdarzeń”: Marcin Barski - tłumacz, wydawca muzyczny, kurator i artysta dźwiękowy, Konrad Gęca - artysta dźwiękowy i sztuki wideo, twórca muzyki eksperymentalnej i instalacji dźwiękowych oraz Barbara Pasterak – pedagożka teatru, kuratorka programów artystycznych, edukatorka w Ośrodku Kultury Norwida.
- Tkanka miejska ze swoimi historycznymi i aktualnymi uwarunkowaniami społecznymi, przestrzennymi, estetycznymi, akustycznymi, możliwość opowiadania historii poprzez operowanie słowem, nagraniami terenowymi i muzyką - taka ilość zmiennych daje dużą swobodę w zakresie opracowania takiej przestrzeni, przez co będzie ono nieoczywiste – mówi Konrad Gęca. - Brak linearnej narracji oraz odmienne pory dnia i roku wizytujących sprawią, że każdorazowo spacer taki może dostarczyć innych opowieści, odmiennych wrażeń – dodaje.
Przez dziesięciolecia budynek na dawnym os. C-2 Południe był i nadal jest ważnym centrum życia społecznego, artystycznego i edukacyjnego, które integruje lokalną społeczność, dając mieszkańcom Nowej Huty poczucie wspólnoty i przynależności. Warto poznać historię tego miejsca, wcześniej Zakładowego Domu Kultury Huty im. Lenina, obecnie Ośrodka Kultury Norwida i zanurzyć się w głosach z przeszłości, przemierzając okolice osiedla Górali 5. Do spaceru „Cząstki zdarzeń” będzie można powracać w dowolnych momentach i układać na nowo swoją opowieść.
Monika Fiołek


fot. Grzegorz Mart