[2020.09.04] Podwójne obywatelstwo a odrzucenie spadku
Nagle zmar³ w Niemczech mój 57-letni brat, obywatel Niemiec i Polski. By³ rozwiedziony. Zostawi³ w Niemczech dwóch doros³ych synów z rodzinami i brata z rodzin±. Wszyscy oni zrzekli siê spadku po zmar³ym, bo zostawi³ d³ugi - jakie i ile, nie wiemy. Masa spadkowa wynosi 0 (zero). Rodzina z Niemiec straszy, ¿e my w Polsce - ja (jego siostra, emerytka, bezrobotna) oraz 87-letnia matka po udarze (od 2 lat w domu opieki) pozostaj±ca w nie¶wiadomo¶ci co do ¶mierci syna (nie chcemy jej informowaæ) - mo¿emy zostaæ obci±¿one d³ugami zmar³ego. Co robiæ?
Skoro brat obok obywatelstwa polskiego posiada³ tak¿e obywatelstwo niemieckie, a w dodatku na sta³e mieszka³ w RFN, to sprawa najpewniej bêdzie rozstrzygana przez s±d niemiecki. Zgodnie z tre¶ci± art. 4 rozporz±dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 roku "W sprawie jurysdykcji, prawa w³a¶ciwego, uznawania i wykonywania orzeczeñ, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzêdowych dotycz±cych dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego po¶wiadczenia spadkowego" - który to przepis dotyczy jurysdykcji ogólnej w sprawach spadkowych miêdzy obywatelami UE - "s±dy pañstwa cz³onkowskiego, w którym zmar³y mia³ swoje miejsce zwyk³ego pobytu w chwili ¶mierci, maj± jurysdykcjê do orzekania co do ogó³u spraw dotycz±cych spadku". Je¿eli brat nie sporz±dzi³ testamentu, w którym wskaza³by prawo polskie jako w³a¶ciwe do rozstrzygniêcia spraw spadkowych po nim, to zastosowanie bêdzie mia³o niemieckie prawo spadkowe (wedle art. 21 ww. rozporz±dzenia, "je¿eli przepisy niniejszego rozporz±dzenia nie stanowi± inaczej, prawem w³a¶ciwym dla ogó³u spraw dotycz±cych spadku jest prawo pañstwa, w którym zmar³y mia³ miejsce zwyk³ego pobytu w chwili ¶mierci"). To, ¿e sprawa spadkowa mo¿e siê odbyæ w Niemczech, nie uniemo¿liwia spadkobiercom mieszkaj±cym w Polsce z³o¿enia o¶wiadczenia o odrzuceniu spadku po zmar³ym w naszym kraju. Zgodnie z tre¶ci± art. 13 ww. rozporz±dzenia, "oprócz s±du maj±cego jurysdykcjê do orzekania w danej sprawie spadkowej zgodnie z niniejszym rozporz±dzeniem, s±dy w pañstwie cz³onkowskim zwyk³ego pobytu ka¿dej osoby, która na mocy prawa w³a¶ciwego dla dziedziczenia mo¿e z³o¿yæ przed s±dem o¶wiadczenie o przyjêciu lub odrzuceniu spadku (...) maj±ce na celu ograniczenie odpowiedzialno¶ci danej osoby za d³ugi spadkowe, maj± jurysdykcjê do przyjêcia takich o¶wiadczeñ, w przypadkach gdy na mocy prawa tego pañstwa cz³onkowskiego takie o¶wiadczenia mog± byæ z³o¿one przed s±dem". Z formalnego punktu widzenia o¶wiadczenie takie mo¿na z³o¿yæ przed polskim s±dem cywilnym (art. 13 rozporz±dzenia), a tak¿e (choæ czasem bywa to kwestionowane) przed notariuszem (art. 28 lit. b rozporz±dzenia), przy czym problem pojawia siê w warstwie materialno-prawnej. Wedle bowiem niemieckiego prawa spadkowego (które najpewniej bêdzie mia³o tu zastosowanie), o¶wiadczenie o odrzuceniu spadku powinno nast±piæ w terminie 6 tygodni od dnia uzyskania przez spadkobiercê informacji o nabyciu spadku lub 6 miesiêcy, je¶li ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy by³o wy³±cznie za granic± (w tym wypadku w Polsce), lub je¶li spadkobierca na pocz±tku tego terminu przebywa³ za granic±. W zaistnia³ej sytuacji nale¿y jak najszybciej uzyskaæ odpis niemieckiego aktu zgonu brata, przet³umaczyæ go (przez t³umacza przysiêg³ego) na jêzyk polski i z³o¿yæ o¶wiadczenie o odrzuceniu spadku, które bêdzie mog³o byæ wykorzystane tak¿e przed s±dami lub urzêdami niemieckimi.
(sp)
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
