Gdy w ubieg³ym tygodniu mój przyjaciel „od kija” zobaczy³ w „G³osie. Tygodniku Nowohuckim” zdjêcie karpia syjamskiego, przys³a³ mi sms-a z pytaniem: Czy to ¿art? Odpisa³em mu, ¿e to nie ¿art. Ale przy okazji pomy¶la³em, ¿e mo¿e warto napisaæ co¶ wiêcej na temat tej ryby – zw³aszcza, ¿e w polskojêzycznych publikacjach wiadomo¶ci o niej jest niewiele, za to w pi¶miennictwie ¶wiatowym (zw³aszcza w jêzyku angielskim informacji jest ca³kiem sporo). A wiêc, zaczynamy.
Karp syjamski, nosz±cy ³aciñsk± nazwê Catlocarpio siamensis, to gatunek s³odkowodnej ryby karpiokszta³tnej, najwiêkszej w rodzinie karpiowatych (Cyprinidae) i jedyny przedstawiciel rodzaju Catlocarpio. Tê wêdrown± rybê mo¿na spotkaæ tylko w dorzeczach rzek Maeklong, Mekong i Menam. Jej miêso jest bardzo cenione w gastronomii, co mo¿e byæ g³ównym powodem jej niewielkiej liczebno¶ci. Osi±ga do 3 m d³ugo¶ci i 300 kg masy cia³a – tyle informacji znale¼æ mo¿na w polskiej Wikipedii.
Wiêcej mo¿emy dowiedzieæ siê z publikacji anglojêzycznych. Wynika z nich, ¿e karp syjamski jest gatunkiem zagro¿onym wyginiêciem. Znalaz³ siê na czerwonej li¶cie gatunków zagro¿onych, li¶cie tworzonej przez Miêdzynarodow± Uniê Ochrony Przyrody - IUCN (Red List of Threatened Species). Na li¶cie tej zosta³ zaklasyfikowany jako zagro¿ony krytycznie. Kolejn± kategori± s± ju¿ gatunki wymar³e.
Ten gigantyczny karp by³ kiedy¶ wa¿nym gatunkiem w handlu rybami w Tajlandii, Laosie i w Kambod¿y. Jednak w ci±gu ostatnich 20-30 lat obfito¶æ tego gatunku gwa³townie spad³a. Obecnie jest uwa¿any za zagro¿ony w Tajlandii. Dzikie populacje tej ryby nie wystêpuj± ju¿ w rzece Chao Phraya, a gatunek ten jest bardzo rzadki w Mekongu oraz zwi±zanych z nim dop³ywach. Wszystko za spraw± nadmiernych po³owów. Dwaj anglosascy ichtiolodzy, Roberts i Warren, w 1994 roku pisali, ¿e spêdzili ponad 1 500 godzin na tajskich rybnych targach i w tym czasie byli ¶wiadkami sprzeda¿y tylko sze¶ciu du¿ych karpi syjamskich. Z rozmów przeprowadzonych z rybakami w Kambod¿y wynika, ¿e od 1994 roku najwiêksze karpie syjamskie jakie zosta³y z³owione wa¿y³y nie wiêcej ni¿ 150 kilogramów. Co prawda, to ca³kiem sporo, ale gdy zdamy sobie sprawê, ¿e ryby te potrafi± osi±gaæ wagê 300 kilogramów, to mo¿emy powiedzieæ, ¿e z³owiono okazy o po³owê mniejsze od najwiêkszych. Te 150 kilogramowe sztuki (by³o ich piêæ) zosta³y z³owione w latach 1970-1994.
W ³owiskach rzeki Tonle Sap River po³owy doros³ych karpi syjamskich spad³y do 4-5 sztuk na sieæ w sezonach 2001 i 2002. W roku 2003 w czasie po³owów w sieci znajdowano 2-3 sztuki, w roku 2004 jedn± rybê, a w roku 2005 doros³e karpie syjamskie na tym ³owisku w sieciach ju¿ siê nie trafia³y. Inne szacunki, odnosz±ce siê do ca³kowitej masy po³owów karpi syjamskich w Kambod¿y, pokazuj± ten sam trend – w roku 1964 roku z³owiono 200 ton tej ryby, w roku 1980 odnotowano ju¿ tylko 50 z³owionych ryb (autorzy tego doniesienia, Mattson ze wspó³pracownikami nie podaj± ³±cznej wagi tych 50 ryb), a w roku 200 z³owiono tylko 10 karpi syjamskich. Tak czy inaczej, dane te wskazuj± na znaczny spadek populacji doros³ych karpi syjamskich. I w³a¶nie w oparciu o dane dotycz±ce po³owów, które wykazuj±, i¿ w ci±gu ostatnich 30 lat nast±pi³ spadek po³owów o 80-95%, gatunek ten zosta³ oceniony jako krytycznie zagro¿ony
Tyle o karpiach syjamskich. Mam nadziejê, ¿e dzisiejszym tekstem uda³o mi siê wszystkich Czytelników przekonaæ, ¿e ubieg³otygodniowa fotografia olbrzymiego karpia syjamskiego nie by³a fotomonta¿em. Co wiêcej, zaprezentowany wówczas na zdjêciu karp wa¿y³ tylko oko³o 100 kilogramów. A jak by wygl±da³ karp syjamski wa¿±cy 200 czy 300 kilogramów? Je¶li chodzi o takiego karpia, to mo¿emy posi³kowaæ siê jedynie wyobra¼ni±.
Jakub Kleñ
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
