Obecnie obowi±zuj±cy w Polsce kodeks pracy pochodzi z g³êbokiego PRL, bo z roku 1974. Oczywi¶cie by³ wielokrotnie nowelizowany, ale po transformacji ustrojowej ¿adnej rz±dz±cej ekipie nie uda³o siê go zmieniæ i dostosowaæ do nowej rzeczywisto¶ci. Teraz chce to zrobiæ PiS, bo projekty nowego prawa pracy s± na ukoñczeniu. W minionym tygodniu ekspercka Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy przekaza³a ministrowi polityki spo³ecznej El¿biecie Rafalskiej swoje propozycje. Zak³adaj± one szereg rewolucyjnych zmian, nie zawsze korzystnych dla pracowników.
Paradoksalnie w dobie likwidacji pracy w niedzielê w handlu, jedna z propozycji zak³ada, ¿e pracodawca bêdzie nas móg³ zatrudniaæ w ten ¶wiêty dzieñ. W wiêkszych zak³adach pracy zatrudniaj±cych powy¿ej 50 pracowników, pracodawca bêdzie móg³ zaproponowaæ swoim zatrudnionym 6 pracuj±cych niedziel. W tych mniejszych bêd± to 3 niedziele, ale pracodawca nie bêdzie musia³ tego konsultowaæ ze swoimi pracownikami, tylko mo¿e im to nakazaæ. Za ka¿d± przepracowan± niedzielê bêdzie nale¿a³ siê inny wolny dzieñ od pracy. Dopiero je¶li z tego pracodawca nie skorzysta, to bêdzie musia³ zap³aciæ wiêcej pieniêdzy ni¿ za pracê w zwyk³ym dniu. Rz±d zamykaj±c liczne placówki handlowe w niedzielê, uzasadnia to potrzeb± ¶wiêtowania w niedzielê i umacniania tym samym rodziny. Widaæ jak to brzmi fa³szywie, bo je¶li wprowadzi mo¿liwo¶æ pracy w niedzielê we wszystkich zak³adach pracy w Polsce, to tu dopiero bêdzie mo¿na poznaæ prawdziwe oblicze tego rz±du.
Inne zmiany dotycz± likwidacji umów cywilnoprawnych tzn. zlecenia czy o dzie³o, a w zamian za to wprowadzenie nowych rodzajów umów o pracê takich jak umowa sezonowa, umowa dorywcza, czy umowa „zero godzin”. Zatem nadal daleko bêdzie pracownikowi do uzyskania normalnego etatu w oparciu o obowi±zuj±ce obecnie umowy o pracê. Pracodawcy bêd± mogli bowiem zatrudniaæ pracownika na 5 miesiêcy w sezonie lub dorywczo do 1 miesi±ca. Ponadto w przypadku tych umów bêdzie mo¿na stosowaæ klauzulê opt-out znan± obecnie tylko w ¶rodowisku lekarskim. Oznacza to, ¿e zatrudniony na tych dwóch nowych umowach, pracownik bêdzie móg³ pracowaæ d³u¿ej do 60 godzin tygodniowo. Tylko wspomniana umowa „zero godzin” obni¿y limit godzin pracy w tygodniu do 20 godzin, ale bêdzie dotyczyæ tylko studentów do 26 roku ¿ycia lub osób starszych po 60-tce.
Inne zmiany s± bardziej kosmetyczne, ale te¿ umacniaj± pozycjê pracodawcy i pokazuj± w³a¶ciwe miejsce pracownikowi. Kolejna zmiana dotyczy urlopów, które co prawda ulegn± korzystnemu ujednoliceniu dla m³odszych pracowników, bo wprowadza siê jeden 26 dniowy jego wymiar. Nowe przepisy umacniaj± pracodawcê, bo jego wykorzystanie musi nast±piæ w danym roku, a pracodawca bêdzie móg³ nakazywaæ jego wykorzystanie najpó¼niej do 31 stycznia nastêpnego roku. Kolejna zmiana dotknie kobiety w ci±¿y. Nie bêd± one mog³y skorzystaæ z przed³u¿enia umowy okresowej od trzeciego miesi±ca ci±¿y do chwili rozwi±zania, tak jak to by³o obecnie, w zak³adach zatrudniaj±cych do 10 pracowników. Ponadto planowane przepisy daj± pracodawcom mo¿liwo¶æ potr±cania czê¶ci wyp³at za nadgodziny i lokowania ich na specjalnym funduszu powierniczym, uruchamianym tylko w razie kryzysu w zak³adzie pracy. Wreszcie pracownicy wykorzystuj±cy czas pracy na za³atwianie swoich prywatnych spraw za zgod± pracodawcy bêd± musieli ten czas odpracowaæ, np. palacze tytoniu. Dla mnie nie ulega w±tpliwo¶ci, ¿e nowe przepisy wyra¼nie umacniaj± pozycjê pracodawcy, kosztem pracownika i tak ju¿ w nierównorzêdnym stosunku prawnym sytuuj±cym pracodawcê w pozycji uprzywilejowanej i tym samym ukazuj± prawdziwe oblicze rz±dz±cych.
S£AWOMIR PIETRZYK
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
