[2023.07.28] Warszawa nie mogła się nie bić
Dodane przez Administrator dnia 31/07/2023 13:15:39
Przed nami 79. rocznica powstania warszawskiego. 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17.00, na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego rozpoczął się wielki zryw Polaków. Zryw, który miał na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Powstanie upadło po 63 dniach walki. Życie straciło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Niemcy doszczętnie zniszczyli Warszawę. Chociaż pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, to jego znaczenie polityczne było ogromne. Uczestnik tego powstańczego zrywu, legendarny „kurier z Warszawy” Jan Nowak Jeziorański pisał po wojnie, że powstanie sprawiło, iż „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS”.
Przejmujące słowa zostawił potomnym także pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki, szef Oddziału II Komendy Głównej AK, mówiąc o odczuwanej przez mieszkańców stolicy potrzebie wzięcia udziału w tym patriotycznym zrywie: „Trzeba było przeżyć 5 lat okupacji w Warszawie, aby czuć to, co czuła ludność i żołnierze. (…) trzeba było milcząco asystować na rogu ulicy w smutny zimowy wieczór lub świetlisty poranek wiosenny, przy egzekucji dziesięciu, dwudziestu, pięćdziesięciu przyjaciół, braci lub nieznajomych, wziętych przypadkowo z tłumu, spędzonych pod mur, z ustami zaklejonymi gipsem i oczami wyrażającymi rozpacz lub dumę. Trzeba było to wszystko przeżyć, aby zrozumieć, że Warszawa nie mogła się nie bić”.
Jan L. Franczyk