[2023.04.21] Nowohucki przełom
Dodane przez Administrator dnia 22/04/2023 08:34:59

---

26 kwietnia przypadnie 35. rocznica rozpoczęcia strajków kwietniowo-majowych w ówczesnej Hucie im. Lenina. W zgodnej opinii historyków, był to pierwszy strajk po zakończeniu stanu wojennego, który zachwiał władzą ówczesnej partii komunistycznej i w konsekwencji doprowadził do uruchomienia łańcucha wydarzeń, których skutkiem była zmiana ustroju społeczno-politycznego w naszym kraju oraz odzyskanie przez Polskę suwerenności i niepodległości.
Duża rolę w pomocy nowohuckiej „Solidarności” odegrał Kościół. We wsparciu strajkujących hutników szczególne odznaczyli się w tamtym czasie ks. Kazimierz Jancarz i ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. W pomoc zaangażował się także Episkopat, z którego inicjatywy i za zgodą władz państwowych podjęto rozmowy z Komitetem Strajkowym i dyrekcją huty. W Hucie im. Lenina, w roli mediatorów, pojawili się wtedy red. Halina Bortnowska, mec. Jan Olszewski i prof. Andrzej Stelmachowski. Niestety, władze jeszcze raz pokazały wówczas swoją prawdziwą „twarz”. Rozmowy okazały się działaniem pozorowanym, bo decyzja o stłumieniu strajku siłą została już podjęta. W nocy z 4 na 5 maja na teren kombinatu wkroczyły oddziały ZOMO. Doszło do brutalnej pacyfikacji, która spotkała się z biernym oporem hutników. Część przywódców strajku została aresztowana, pozostałym udało się kombinat opuścić. Hutnicy przystąpili do strajku absencyjnego, co stało się możliwe dzięki pomocy lekarzy, którzy wystawiali im wówczas zwolnienia chorobowe.
Narzucony Polsce system władzy zaczynał się jednak coraz wyraźniej kruszyć. A przełomem okazały się kwietniowo-majowe strajki w nowohuckim kombinacie.
Jan L. Franczyk