[2013.04.18] BEZPŁATNA KOMUNIKACJA?
Dodane przez Administrator dnia 18/04/2013 18:15:34

---

W tym roku kolejne podwyżki cen biletów komunikacji miejskiej wywołały negatywne reakcje społeczne skierowane przeciwko rosnącym kosztom tego transportu. Pojawiły się nawet propozycje, aby komunikacja miejska była bezpłatna. W marcu na pikiecie zorganizowanej w Katowicach związkowcy z Sierpnia 80 głosili nawet hasła „Kasuj władzę, a nie bilety!”. Także w Krakowie w pewnych kręgach Platformy Obywatelskiej mówi się o rozważaniu propozycji wprowadzania przejazdów autobusami i tramwajami za darmo.
Nie jest to nowy pomysł. Są miejsca na świecie, gdzie takie rozwiązania wprowadzono i zdążono się z nich wycofać, są takie, gdzie wręcz trwa batalia o ich zrealizowanie. Aleksander Berthelson autor raportu „Hierarchia ruchu ulicznego”, którego krytyczną puentą jest stwierdzenie, że nasze współczesne życie jest sterowane przez samochody, założył sieć organizacji anarchistycznych Planka.nu w Szwecji i Norwegii, walczących o bezpłatny transport miejski. Działacze tej organizacji zachęcają mieszkańców szwedzkich i norweskich miast do niezakupywania i nie kasowania biletów w autobusach, tramwajach i metro. A za tych, którzy zostaną ukarani, płacą mandaty i kary ze specjalnego funduszu gromadzonego na ten cel. Władze samorządowe w Szwecji i Norwegii krajów, które akurat są bogate i mają bardzo rozwinięte socjalne dofinansowania, bronią się jednak stanowczo przed takim rozwiązaniami. Dlaczego?
Otóż wszyscy znają doświadczenia Amerykanów z późnych lat siedemdziesiątych. Amerykańskie eksperymenty z komunikacją trwały do lat dziewięćdziesiątych, później zaczęto się z nich wycofywać. Darmową komunikację wprowadzono w średnich i dużych metropoliach m.in. Denver, Austin, St. Louis i Bostonie. Na podstawie tamtejszych doświadczeń powstał raport znany w świecie pt. „Korzyści i wady wynikające z polityki darmowej komunikacji publicznej”. Jak z niego wynika tych pierwszych jest zdecydowanie mniej niż tych drugich. Otóż okazało się po wprowadzeniu bezpłatnych przejazdów w środkach komunikacji miejskiej, że pojawili się ludzie, którzy wcześniej ich unikali. Byli to kloszardzi i młodzi ludzie, którzy zrobili sobie z autobusów miejsce pokazania, kto się bawi i rządzi. Szybko grajkowie, awanturujący się młokosi wypłoszyli prawdziwych pasażerów. Środki miejskiej komunikacji ulegały przyspieszonej dewastacji, której wcześniej nie przewidziano. To zdecydowanie zwiększyło koszty eksperymentu. Kierowcy i pracownicy służb miejskich mając dość nieustannych obelg, zażądali zakończenia eksperymentów. Sami pasażerowie domagali się wprowadzania chociaż połowicznych opłat, aby wyprzeć z autobusów i metra tych, którzy sobie zrobili z niego schronienie i miejsce występów. I tak eksperymenty w USA się skończyły.
Ja ostatnio wysłuchałem znajomej, która opowiadała mi jak do tramwaju nr 52 w czasie jazdy na terenie Nowej Huty, próbowała wsiąść do drugiego wagonu. Na środku siedzieli młodzi ludzie przy skrzynce z piwem i raczyli się złocistym napojem, zachowując się głośno i wulgarnie. Wszyscy potencjalni pasażerowie wycofywali się z jazdy tym wagonem tramwaju. W ten sposób mieliśmy przedsmak tego co nas czeka w bezpłatnych środkach komunikacji miejskiej. Starajmy się zatem wyciągać wnioski z doświadczeń innych i nie głośmy poglądów, w których jest więcej populizmu i pijaru, obliczonego na sukcesy wyborcze niż realistycznych rozwiązań służących obywatelom. Może lepiej nie podwyższać cen biletów, aby nie rosły niebotycznie, ale zachować komunikację służącą tym, którzy jej rzeczywiście potrzebują.
SŁAWOMIR PIETRZYK