[2012.05.03] Wspominając 3 Maja
Dodane przez Administrator dnia 03/05/2012 17:25:48
Konstytucja 3 Maja z 1791 roku była jedną z najważniejszych ustaw w historii Polski. Była drugą konstytucją w świecie - po Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r. Dokonywała zasadniczej przemiany niewydolnego ustroju politycznego Rzeczpospolitej. Wprowadzała podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. "Ustawa Rządowa" wprowadzała w Rzeczpospolitej wolność wyznania, jednak religią panującą pozostawał katolicyzm. Polska miała stać się monarchią parlamentarną, Likwidacji uległa odrębność urzędów Polski i Litwy. Zniesiono liberum veto, wolne elekcje i konfederacje. Sejm miał składać się z dwóch izb i miał być wybierany na dwuletnią kadencję. Głową rządu stawał się król, a podejmowane przez niego decyzje (by weszły w życie) wymagały kontrasygnaty ministrów, którzy z kolei byli odpowiedzialni przed sejmem.
Konstytucja 3 Maja uzdrawiała państwo, które miało stać się nowoczesne, w przeciwieństwie do otaczających je przestarzałych monarchii. I tego odrodzenia Polski najbardziej obawiały się sąsiednie mocarstwa. Ogłoszenie konstytucji, spowodowało najazd na ziemie Rzeczypospolitej, a w konsekwencji jej ostateczny rozbiór. Ale chociaż państwo Polskie uległo brutalnej, fizycznej przemocy, to za późno już było na zniszczenie idei nowego porządku prawnego i własnej koncepcji odrodzenia życia zbiorowego w społeczeństwie. Naród polski, pomimo utraty wolności, żył nadal własną tradycją i ciągłością historyczno-prawną.
Jan L. FRANCZYK