Zgodnie z d³ugoletni± tradycj± hutnicza „Solidarno¶æ” organizuje ka¿dej wiosny wielk± rodzinn± majówkê. W tym roku odby³a siê ona w ostatni± sobotê maja na terenie o¶rodka rekreacyjno-wypoczynkowego w Borku ko³o Bochni. Bawi³o siê na niej oko³o 900 osób, z czego prawie po³owê stanowi³y dzieci. I to dla nich, tych najm³odszych, przygotowano najwiêcej atrakcji i niespodzianek. Wspó³pracuj±ca z CAW „Borek” grupa m³odych aktorów udaj±ca za³ogê korsarskiego okrêtu przejê³a na siebie obowi±zek poprowadzenia weso³ej zabawy dla dzieci, co czyni³a z wielkim powodzeniem, ju¿ na wej¶ciu rozbawiaj±c i rozkrêcaj±c najm³odsze towarzystwo. Doros³ym uczestnikom równie¿ zapewniono wiele emocji, na przyk³ad w walce o zwyciêstwo w konkursie sprawno¶ciowym dla pañ lub w konkursie si³owym dla panów. By³y konkurencje ze wspólnym udzia³em rodziców i dzieci, jak równie¿ typowe dla tego rodzaju imprez, pe³ne emocji przeci±ganie liny.
Zespó³ organizacyjny z Komisji Robotniczej Hutników stan±³ na wysoko¶ci zadania i zadba³ o wszystko, czego mo¿na by oczekiwaæ wybieraj±c siê na wypoczynek w plenerze: bezpieczny transport, super atrakcyjne i zarazem wygodne miejsce do wypoczynku i zabawy, ciekaw± rozrywkê z grami, konkursami i tañcami oraz smaczny posi³ek z piwem dla doros³ych i s³odkimi napojami dla dzieci. Choæ na pogodê wp³ywu nie mieli, ta akurat uda³a siê wy¶mienicie. Trzeba te¿ podkre¶liæ, ¿e majówka nie by³aby tak bogata w atrakcje, gdyby nie udzia³ zaprzyja¼nionych firm w sponsorowaniu nagród i przygotowaniu konkursów. Mowa tu o dobrze znanej w hutniczym ¶rodowisku Krakowskiej SKOK, nowohuckim Biurze Podró¿y „Galeon”, TSP, jak równie¿ o PZU ¯ycie, który ubezpiecza wielu pracowników huty i spó³ek. Nad bezpieczeñstwem uczestników czuwa³ jak zawsze 3-osobowy zespó³ medyczny ze spó³ki „Ujastek”, który na szczê¶cie nie mia³ zbyt wiele do roboty.
W imieniu organizatorów dziêkujemy wszystkim, którzy przyczynili siê do zorganizowania rodzinnej majówki pod flag± „Solidarno¶ci”, a wszystkich jej uczestników zapraszamy do wspólnej zabawy za rok.
(MW)
Wszystkie konkursy cieszy³y siê wielkim powodzeniem, a w¶ród nich ten o Euro 2012
Trzeci± edycjê Airilnesów mamy ju¿ za sob±. Niestety, ale tym razem pogoda nieco pokrzy¿owa³a organizatorom szyki – imprezê trzeba by³o przerwaæ i wy³oniæ zwyciêzców spo¶ród tych zawodników, którym uda³o siê zaliczyæ swoje line'y. ¯ó³t± koszulkê lidera do przysz³ego roku zatrzymuje £ukasz "Cebul" Cebula. Drugie miejsce zaj±³ Maciek Przê¿ak z Krakowa, trzecie natomiast – Micha³ Zapora z G³ogowa. Wyró¿nienie otrzyma³ Franek Kramarczyk z Krakowa za wzorow± postawê i piêknego bs feebla. Impreza nie odby³aby siê gdyby nie: MDK Fort 49, Rada Dzielnicy XVII Wzgórza Krzes³awickie, Nike SB, Egzul, Youth, Park Pirates, Records Dillaz, Techramps, Villagestore.pl i Respektsklep.pl, Bassmedia.biz. Patronat medialny objêli: skatenews.pl, skateaffair.pl oraz Radio Nowinki.
Projekt Miasto – Ogród 2012. Ruszy³a 17. edycja konkursów… OGRODY S¡SIEDZKIE i PN¡CZA DLA KRAKOWA
Pracownia Animacji Ekologicznej O¶rodka Kultury im. Cypriana Kamila Norwida oraz Polski Klub Ekologiczny - Okrêg Ma³opolska pragnie po raz siedemnasty zaprosiæ mieszkañców Krakowa do udzia³u w konkursach: Ogrody s±siedzkie i Pn±cza dla Krakowa. Honorowy patronat nad konkursami obj±³ Bogus³aw Ko¶mider - przewodnicz±cy Rady Miasta Krakowa.
Organizatorzy zachêcaj± do konkursów wszystkie osoby i grupy mieszkañców, które z zaanga¿owaniem tworz± ogrody, pielêgnuj± zieleñ, sadz± pn±cza przy blokach i kamienicach Krakowa.
- Do¶wiadczenie lat ubieg³ych pokaza³o nam, jak wa¿nym elementem kreuj±cym zieleñ miejsk± s± inicjatywy spo³eczne. Wielkie zaanga¿owanie, po¶wiêcenie wolnego czasu, przeznaczenie prywatnych funduszy i czêsto okupienie efektu du¿ym wysi³kiem fizycznym – tak tworz± siê ogrody s±siedzkie i powstaj± nowe stanowiska z pn±czami – zwracaj± uwagê organizatorzy.
Zg³oszenia przyjmowane s± do 11 czerwca b.r., nastêpnie miêdzy 13 a 20 czerwca planowane s± przegl±dy zg³oszonych ogródków i stanowisk pn±czy oraz realizacja dokumentacji fotograficznej. Uczestnicy konkursu zostan± telefonicznie powiadomieni o dacie wizyty komisji. W lipcu br. zaplanowano otwarcie wystawy fotograficznej i pocz±tek kampanii promuj±cej najciekawsze ogrody s±siedzkie i stanowiska pn±czy w Krakowie.
Tegoroczna edycja konkursów projektu „Miasto – Ogród” zakoñczy siê XVII Spotkaniem Mi³o¶ników Ogrodów, podczas którego nast±pi og³oszenie wyników oraz wrêczenie nagród i wyró¿nieñ laureatom. Kryteria oceny komisji zale¿ne bêd± od tego czy odwiedzane ogrody i stanowiska z pn±czami zg³oszone s± do konkursu po raz pierwszy, czy po raz kolejny. Szczegó³owe informacje dotycz±ce kryteriów oceny znajda Pañstwo na stronie O¶rodka Kultury im. C.K. Norwida www.okn.edu.pl. Informacji udziela i przyjmuje zg³oszenia:
El¿bieta Urbañska – K³apa z Pracowni Animacji Ekologicznej O¶rodka Kultury im. C. K. Norwida (tel. 12 644 27 65 w. 18, e-mail: elzbieta.uk@gmail.com).
(f)
Tym razem o nowoczesnej przestrzeni nowohuckiej, o modernizmie w Nowej Hucie mo¿na dowiedzieæ siê wiêcej odwiedzaj±c Muzeum Historyczne Miasta Krakowa Odzia³ Dzieje Nowej Huty na os. S³onecznym. Otwarta 19 kwietnia wystawa „Nowa przestrzeñ. Modernizm w Nowej Hucie”, potrwa do 1 lipca br.
Niewielka przestrzeñ muzealna jak± dysponuje nowohuckie muzeum wymaga od kuratoriów kolejnych wystaw ogromnego wyczucia tematu i intuicji. Co wybraæ, z czego zrezygnowaæ, jakie eksponaty i w jakim uk³adzie zaprezentowaæ odbiorcy aby temat zobrazowaæ maj±c do dyspozycji jedynie 80m2. Tym razem z problemem zmierzy³a siê Magdalena Smaga, kurator najnowszej ekspozycji „Nowa przestrzeñ. Modernizm w Nowej Hucie”. Z ni± w³a¶nie rozmawiam o tym, dla kogo ta wystawa i co mo¿na na niej zobaczyæ.
Po raz dziesi±ty, 26 maja br. o godz. 11.00 spotkamy siê w Branicach na Krakowskim Pikniku Archeologicznym. Impreza terenowa organizowana przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Oddzia³ w Nowej Hucie swój pocz±tek mia³a w roku 2001-szym. Najpierw towarzyszy³a jedynie nowo otwartej wystawie „Garncarstwo prahistoryczne”, ale na skutek du¿ego zainteresowania i jednocze¶nie zapotrzebowania na takie spotkania z archeologi±, postanowiono j± cyklicznie powtarzaæ.
W celu profesjonalnego przygotowania „pradziejowych opowie¶ci”, pracownicy Oddzia³u podjêli spory trud. Bo jak tu opowiadaæ o lepieniu prahistorycznych naczyñ z gliny gdy siê samemu nie spróbowa³o takiego rzemios³a? Czy mo¿na wmawiaæ, ¿e w zwyczajnym ognisku wypalano naczynia, które potem s³u¿y³y do przechowywania ¿ywno¶ci ? Jak pokazaæ dzieciom ¿niwa pradziejowych rolników nie ¶cinaj±c w³asnorêcznie wielu gar¶ci zbo¿a ? Ile wysi³ku kosztowa³o uzyskanie m±ki przy pomocy kamiennych ¿aren ? Lekcje te zosta³y solidnie odrobione przez nowohuckich pracowników Muzeum Archeologicznego.
Przez te dziewiêæ spotkañ do udzia³u w Pikniku zapraszali¶my grupy rekonstrukcyjne: wojów, Celtów, legion rzymski. Na specjalnych stoiskach mo¿na by³o wytoczyæ naczynia na kole, wybijaæ monety, strzelaæ z ³uku. Osobny zestaw zabaw przygotowywano dla dzieci. Mog³y one pracowaæ jako mali archeolodzy na wykopaliskach, lepiæ i kleiæ naczynia, bra³y udzia³ w wielu konkursach. Najm³odsze pokolenie, które na pierwszym pikniku mia³o 8 – 9 lat, w maju bie¿±cego roku zdaje egzamin maturalny lub ju¿ pracuje.
Dziesi±ty, jubileuszowy Krakowski Piknik Archeologiczny „ W czasach ³owców mamutów” pozwoli przenie¶æ siê do epoki, gdy po naszych ziemiach chodzi³y te ow³osione, przypominaj±ce dzisiejsze s³onie zwierzêta. Dla uczestników imprezy zostanie przygotowanych wiele atrakcji. W parku stanie zrekonstruowany mamut, naturalnej wielko¶ci. Podziemia zabytkowego „lamusa” odkryj± zainscenizowan± jaskiniê, czyli „mieszkanie” naszych paleolitycznych przodków. Grupa rekonstrukcyjna, w strojach z epoki, przedstawi scenki z ¿ycia ³owców mamutów. Widzowie bêd± mogli wys³uchaæ specjalnego wyk³adu o ¿yciu i wyginiêciu mamutów. Na stoiskach edukacyjnych zapoznaj± siê ze sposobem obróbki krzemienia, krzesania ognia, spróbuj± malarstwa jaskiniowego. Dzieci zabawi± siê w archeologów na specjalnie przygotowanych do tego celu wykopaliskach. Ca³o¶æ imprezy uzupe³ni± konkursy z nagrodami oraz nastrojowa muzyka.
Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Oddzia³ w Nowej Hucie zaprasza do wspólnej zabawy i odwiedzenia naszej placówki przy ul. Sasanek 2 A, 26 maja 2012 roku. Wstêp dla wszystkich osób niezale¿nie od wieku jest bezp³atny.
Dojazd:
autobusem linii 131 z pêtli tramwajowej z Pleszowa;
samochodem (kierunek Sandomierz) – ograniczona liczba miejsc postojowych;
busami z Placu Centralnego w Nowej Hucie lub autobusami linii 111, 146, 161 oraz 211, 252 do przystanku „Droga do Branic” i kilkaset metrów spacerem do dworu w Branicach;
10 maja br., niezwyk³ym spektaklem poetycko-muzycznym „Modlitwy mojego wieku”, w oparciu o poezjê Adama Ziemianina z muzyk± Edwarda Zawiliñskiego, rozpoczê³a siê XVII Nowohucka Wiosna Muzyczna.
Przypomnijmy, ¿e festiwal organizowany jest od 1996 roku przez O¶rodek Kultury im. C. K. Norwida i Zespó³ Pañstwowych Szkó³ Muzycznych im. M. Kar³owicza. Od 2008 roku wspó³organizatorem jest równie¿ M³odzie¿owy Dom Kultury im. J. Korczaka.
Ju¿ dzi¶ o godz. 18.00 w O¶rodku Kultury im. C. K. Norwida (os. Górali 5) odbêdzie siê wyj±tkowe spotkanie po¶wiêcone poezji Wis³awy Szymborskiej. W spotkaniu wezm± udzia³: aktorka Anna Lutos³awska, poetka El¿bieta Zechenter-Sp³awiñska oraz muzyk W³adys³aw Grochot, a poprowadzi je Wies³awa Wykurz. W programie m.in. wspomnienia, archiwalne zdjêcia, poezja i muzyka. Nastêpnego dnia, w pi±tek, 18 maja o godz. godz. 18.00 w sali kameralnej O¶rodka Kultury Norwida odbêdzie siê impreza muzyczna pt. By³ sobie jazz... spotkanie po latach. Udzia³ w niej wezm± muzycy: Stanis³aw Florek, ¯ywis³aw Szczerbiñski, Juliusz Malik, Tadeusz Szczepañski oraz Micha³ Wierba. Spotkanie poprowadz± Krystyna Downar i Stanis³aw Florek. G³ównym organizatorem tej imprezy jest Nowohuckie Stowarzyszenie Muzyczne Jazz&Rock&Beat
Natomiast w niedzielê, 20 maja o godz. 15.00 w ko¶ciele pw. ¶w. Maksymiliana M. Kolbego w Mistrzejowicach rozpocznie siê koncert z poezj± ks. Jana Twardowskiego „Jako ró¿a”. Wyst±pi±: Chór Bazyliki OO. Cystersów w Mogile pod dyrekcj± Stanis³awa Kowalczyka. Wiersze ks. Twardowskiego czyta³ bêdzie Andrzej Franczyk, aktor Teatru Ludowego. W programie utwory muzyczne M. Góreckiego, E. Griega, S. Stuligrosza i F. Biebla. Tego samego dnia o godz. 20.00 w Klubie „Ku¼nia” na os. Z³otego Wieku 14 rozpocznie siê koncert grupy ADSU pt. Nie jestem st±d... Swoista piosenka autorska. Wyst±pi±: Adam Suder – ¶piew, gitara akustyczna, kompozycje, teksty; Wiktor Kuna – klawisze, ¶piew, kompozycje, aran¿acje; Bartek Wêgrzyn – gitara basowa, aran¿acje oraz Daniel Suder – cajón, instrumenty perkusyjne.
Z kolei we wtorek, 22 maja o godz. 19.00 w sali koncertowej Zespo³u Szkó³ Muzycznych im. M. Kar³owicza na os. Centrum E rozpocznie siê Koncert Muzyki Filmowej. Wyst±pi Krakowska M³oda Filharmonia – Orkiestra ZPSM im. M. Kar³owicza po dyrekcj± Tomasza Chmiela, a ca³o¶æ poprowadzi Anna Koz³owska. W programie m.in. Love story, W³adca pier¶cieni, Ojciec Chrzestny, Piraci z Karaibów, Smuga cienia, Pan Tadeusz, Rodzina Po³anieckich, Dom, Polskie drogi, Trêdowata, Noce i dnie. Tego samego dnia o godz. 20.00 w Tatrze £a¼nia Nowa na os. Szkolnym 25 rozpocznie siê Cracow Improvisers Orchestra, czyli premierowy koncert orkiestry z³o¿onej z czo³owych krakowskich improwizatorów.
W czwartek, 24 maja organizatorzy zapraszaj± do Kina Studyjnego „Sfinks”. Tam o godz. 19.30 w ramach cyklu: „W niemym kinie z muzyk± na ¿ywo” do filmu „Transformacja zdrowotno-higieniczna” zagra zespó³ „Transformator egzystencjalny” w sk³adzie: Marzena Boroñ, Ernest Ogórek, Paulina Owczarek i Anna Pankiewicz.
„G³os-Tygodnik Nowohucki” obj±³ patronatem wszystkie wydarzenia organizowane w ramach 17. Nowohuckiej Wiosny Muzycznej. W imieniu organizatorów serdecznie naszych Czytelników na nie zapraszamy.
(f)
Koncert inauguracyjny w ko¶ciele ¶w. Bart³omieja w Mogile
Foto. K. Szczê¶niak
W sobotê, 12 maja br. odby³ siê kolejny Festyn Rodzinny w Szkole Podstawowej nr 37 na os. Stalowym. W organizacjê festynu zaanga¿owa³o siê wiele grup: rekonstrukcji historycznej, m³odzie¿owych, tanecznych, rycerskich i innych. Licznie dopisali sponsorzy, a rodzice przygotowali mnóstwo smako³yków. Przygotowano kramy, ma³± gastronomiê oraz wiele atrakcji dla dzieci i doros³ych. Zapowiada³ siê wyj±tkowy festyn. Po oficjalnym przywitaniu zaproszonych go¶ci przez dyrektora Andrzeja Janika, wystrza³em z armaty oficjalnie og³oszono jego rozpoczêcie. Niestety, po godzinie, pogoda diametralnie siê zmieni³a. Wiatr i chmury spowi³y niebo i zaczê³o rzêsi¶cie padaæ. Z wielkiej pompy jak± mia³ byæ festyn nadesz³a wielka pompa – tyle, ¿e z… nieba. W pop³ochu wszyscy zwijali namioty i dekoracje. Zaprezentowaæ zd±¿y³y siê jedynie cheerleaderki oraz grupa tañca dawnego, w sk³ad której weszli uczniowie z SP 37. Wielkie podziêkowania nale¿± siê Konfraterni Rycerskiej i Niepo³omickiemu Bractwu Rycerskiemu oraz Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznej "Per Saecula" za przygotowanie tarcz do zawodów ³uczniczych oraz Grupie Rekonstrukcji Historycznej "Stanica" za doskona³e przygotowanie armaty do wystrza³ów. Chocia¿ strza³y by³y siarczyste, to deszczowych chmur nie uda³o siê przegoniæ. Có¿, wypada tylko ¿yczyæ – sobie i organizatorom - by w przysz³ym roku pogoda bardziej dopisa³a.
Wystartowa³o Radio Nowa Huta. Mo¿na go s³uchaæ w Internecie pod adresem: www.radionh.pl. Inauguracja odby³a siê 5 maja br. Na swojej stronie internetowej nowohuccy radiowcy napisali: Mamy plan dzia³ania, du¿o zaparcia w tym, co robimy, mocn± ekipê oraz cel, który nam przy¶wieca: pozytywna promocja Nowej Huty”. Inicjatywie przyklaskujemy. Obiecujemy, ¿e bêdziemy s³uchaæ.
(f)
Rada Miasta Krakowa wyst±pi³a do Sejmu RP z inicjatyw± ustanowienia w dniu 30 kwietnia: NOWA HUTA - MIASTEM PRACY I WALKI – PAMIÊCI I SOLIDARNO¦CI
Rada Miasta Krakowa zebrana na sesji w dniu 25 kwietnia 2012 r. uchwali³a rezolucjê skierowan± do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustanowienia 30. kwietnia Dniem Nowej Huty – Miasta Pracy i Walki – Pamiêci i Solidarno¶ci. Rada Sto³ecznego Królewskiego Miasta Krakowa ponadto podjê³a uchwa³ê o objêcie patronatem tego Projektu. Poni¿ej zamieszczamy tre¶æ rezolucji uzasadniaj±c± tê inicjatywê.
60 lat dziejów tego niezwyk³ego miejsca – od odrêbnego miasta po jedn± z najm³odszych czê¶ci Krakowa stanowi alegoriê najnowszej historii Polaków. Nowa Huta powsta³a na deskach kre¶larskich urbanistów jako eksperyment in¿ynierii spo³ecznej, mia³a byæ „laboratorium nowego cz³owieka”. Wbrew intencjom w³adz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej spo³eczno¶æ Nowej Huty przez ca³y okres jej istnienia zachowa³a niezale¿no¶æ my¶lenia, umi³owanie wolno¶ci, wierno¶æ narodowym tradycjom. W historii Polski nowohucianie zapisali siê niez³omn± walk± w obronie wiary ojców, ¶mia³ymi czynami wymierzonymi w komunistyczn± propagandê, budow± jednej z najwiêkszych struktur „Solidarno¶ci”. W trudnych czasach ho³dowali demokratycznym warto¶ciom, wykazali zdolno¶ci do spontanicznej, oddolnej samoorganizacji. Nowa Huta by³a jednym z istotnych ognisk kultury niezale¿nej – dzia³a³ tu Chrze¶cijañski Uniwersytet Robotniczy, liczne redakcje podziemnej prasy, odbywa³y siê spotkania teatralne, samokszta³ceniowe i wieczory literackie.
W uznaniu zas³ug i odwagi mieszkañców m³odszej siostry Krakowa jego radni, pochodz±cy z ró¿nych klubów przygotowali projekt uchwa³y o objêciu honorowym patronatem Rady Miasta Krakowa projektu „Nowa Huta – Miasto Pracy i Walki – Pamiêci i Solidarno¶ci”. Projekt ma na celu dokumentacjê spu¶cizny nowohuckiej opozycji demokratycznej oraz szerok± edukacjê mieszkañców i go¶ci Krakowa, w tym zw³aszcza m³odzie¿y szkolnej. Ustanowienie 30. Kwietnia Dniem Nowej Huty pozwoli³oby wesprzeæ dotychczasowe starania wielu ¶rodowisk i osób prywatnych o uczczenie i oddanie szacunku dla niez³omnej postawy trzech pokoleñ mieszkañców tej Dzielnicy.
Proponowana data nawi±zuje do wa¿nych wydarzeñ historycznych zwi±zanych z dzia³alno¶ci± opozycji w Nowej Hucie jakie mia³y miejsce w ró¿nych latach na prze³omie kwietnia i maja. By³y nimi: 27 kwietnia 1960 r. – obrona krzy¿a, 30 kwietnia 1982 r. – pierwszy marsz milczenia w Nowej Hucie, 1 maja 1982 r. – wielka modlitwa oraz ofiarowanie Matce Bo¿ej Królowej Polski sztandarów nowohuckiej Solidarno¶ci w ko¶ciele Arka Pana, 26 kwietnia 1988 r. – strajk kwietniowo-majowy.
Rezolucja zosta³a przyjêta ponad podzia³ami politycznymi i g³osowali za ni± radni ze wszystkich klubów RMK. Mam nadziejê, ¿e po przyjêciu rezolucji rajców krakowskich, zostanie ustanowiona uroczysto¶æ, która doceni nowohucian od pocz±tku powstania Nowej Huty, poprzez tych którzy walczyli z narzuconym systemem do wspó³czesnych patriotów nowohuckich. Pocz±wszy od budowniczych Nowej Huty, ludzi uczciwej pracy i tych którzy pó¼niej walczyli o jej to¿samo¶æ. Nowa Huta to ewenement w polskiej wspó³czesnej historii. Tutaj zjechali ludzie z ca³ej Polski wsi i ma³ych miasteczek. Tutaj przy budowie wielkiej huty znale¼li miejsce zarówno Ci co przed II wojn± ¶wiatow± wykszta³cili siê na polskich uczelniach w II Rzeczpospolitej, a tak¿e pro¶ci robotnicy, którzy tê hutê zbudowali. Tutaj znale¼li schronienie kombatanci z ró¿nych frontów walk o niepodleg³o¶æ Polski i swoj± wiedzê i umiejêtno¶ci oddali hucie. Z tego zaczynu powsta³ lud mocny, który gdy przyszed³ czas walczy³ o niezale¿no¶æ my¶lenia i woln± Polskê. To tutaj, powsta³o jedno z najwiêkszych centrum Solidarno¶ci po wybrze¿u, które konsekwentnie walczy³o o demokratyczn± Ojczyznê. Pamiêtaj±c o tym wszystkim spieszmy siê doceniæ tych wszystkich wspania³ych ludzi, bo odchodz± na wieczn± wartê. Niech to bêdzie ¶wiêto ludzi Pracy, Walki i Solidarno¶ci, którzy stwierdzam z ca³± odpowiedzialno¶ci± zas³uguj± na Pamiêæ.
(SP)
Skwer, ogród, park - zieleñ. Ka¿dy z nas lubi spêdzaæ wolny czas na ³onie natury, która koi duszê, raduje serce i cieszy oczy. Dobroczynny wp³yw przyrody doceniali te¿ nasi przodkowie. Otaczali swoje domy ogrodami, a dwory i pa³ace parkami. Wiele z tych dworskich za³o¿eñ przetrwa³o, w lepszym lub gorszym stanie do dzi¶, pozwalaj±c tym samym i nam rozkoszowaæ siê tym, co zachwyca³o naszych przodków.
Jednym z takich terenów zielonych jest park w Branicach. Obszar parku zajmuje oko³o 6,3 ha. Posiada kszta³t zbli¿ony do kwadratu i ma uk³ad tarasowy. Górny taras po³o¿ony jest na prawie równym terenie. Taras dolny posiada wyra¼ny spadek w kierunku stawu, który obecnie jest zamulony i zaro¶niêty szuwarami i wierzbami. Na dolnym tarasie znajduj± siê dzia³ki uprawne.
Górny taras popularnie nazywa siê parkiem. Poro¶niêty jest on drzewami i niewielk± ilo¶ci± krzewów. W parku ro¶nie oko³o 20 gatunków drzew. Najm³odsze i najliczniej reprezentowane s± robinie. Prawdopodobnie s± to samosiewki, gdy¿ rosn± w sposób przypadkowy psuj±c pierwotn± kompozycjê parku krajobrazowego. Pozosta³e drzewa to lipy, jesiony, kasztanowce, topole bia³e oraz kilka starych, ponad stuletnich grabów, wchodz±cych w obrêb alei, która prawdopodobnie jest ¶ladem pierwotnego ogrodu w³oskiego. W parku brakuje rzadkich gatunków drzew. Ciekawsze okazy, w tym drzewa iglaste zosta³y wyciête po 1947 roku. Na terenie parku znajduje siê jeden pomnik przyrody, jest to okaza³a lipa drobnolistna. Ro¶nie w pó³nocnej czê¶ci parku za dworem.
Park w Branicach, na prze³omie wieków, zmienia³ swoje oblicze. Mo¿na wyró¿niæ 3 fazy rozwojowe. Pierwsza z nich to faza przypadaj±ca na wiek XVII. Powsta³ wtedy ogród geometryczny w³oski. Druga faza przypada na wiek XIX i jest to czas kiedy geometryczny ogród zostaje przekszta³cony w park krajobrazowy. Trzeci okres, pocz±tek XX wieku, to czas niewielkich zmian wprowadzanych przez kolejnych w³a¶cicieli majtku.
Renesansowy ogród w Branicach mia³ charakter w³oskiego ogrodu wielownêtrzowego tarasowego, w odmianie "szerokiej". " Ogród szeroki" to pochodna winnicy. Taki ogród po³o¿ony by³ na jednym lub kilku, w przypadku Branic dwóch, tarasach. W³a¶cicielami Branic byli wówczas Braniccy. W latach 1598-1605 Jan Branicki zatrudni³ w Branicach artystów w³oskich, którzy dokonali przebudowy, istniej±cego ju¿ dworu na styl renesansowy. Mo¿liwe, ¿e w³a¶nie w tym czasie powsta³ te¿ ogród. Analiza mapy z 1848, czyli tzw. katastru, pozwoli³a na przeprowadzenie teoretycznej rekonstrukcji pierwotnego ogrodu branickiego. Na wy¿szym tarasie znajdowa³a siê czê¶æ ozdobna oraz sad. Obie te czê¶ci oddzielone by³y od siebie alej± grabow±. Czê¶æ ozdobna podzielona by³a na 9 czê¶ci tzw. kwater, kszta³tem zbli¿onych do kwadratu. Ka¿dy z kwadratów otoczony by³ niskim ¿ywop³otem z bukszpanu a w ich wnêtrzach znajdowa³y siê rozmaite rodzaje kwiatów i zió³. Na ni¿szym tarasie znajdowa³ siê zapewne ogród warzywny.
Drug± fazê ogrodu w Branicach nale¿y powi±zaæ z budow± nowego dworu. W tekstach ¼ród³owych nie ma przekazów o dok³adnej dacie budowy tego obiektu. Czas powstania dworu datuje siê na prze³om XVIII i XIX wieku, kiedy to w³a¶cicielami Branic zostali Badeni. Wtedy te¿ prawdopodobnie zosta³ przeprojektowany ogród. Formy geometryczne zosta³y wyparte przez zapocz±tkowane w XVIII wieku uk³ady parku swobodnego. Park w Branicach otrzyma³ formê parku swobodnego w odmianie "arkadyjskiej". Kompozycjê parku krajobrazowego mo¿na odczytaæ ze wspomnianego wcze¶niej planu katastralnego. W istniej±cy obrys ogrodu geometrycznego wprowadzono nowe ¶cie¿ki. Aleja grabowa, która oddziela³a dawne wnêtrze ogrodu ozdobnego od sadu przejê³a funkcjê "dzikiej promenady". Dolny taras zachowa³ dawn± funkcjê ogrodu u¿ytkowego, gdzie znajdowa³y siê kwatery z drzewami owocowymi, warzywami i kwiatami.
Nowa kompozycja zwi±zana by³a z budynkiem dworu, przed którego frontem od strony po³udniowej, za³o¿ono dziedziniec. Po wschodniej i zachodniej stronie dziedziñca wybudowano dwie oficyny. Miêdzy dziedziñcem a stawem rozpo¶ciera³a siê ³±ka.
Na krawêdzi górnego tarasu, przy wschodniej granicy za³o¿enia, znajdowa³ siê budynek oran¿erii. Obie oficyny i oran¿eria istnia³y do lat 60-tych XX wieku.
Pocz±tek XX wieku to czas ostatnich zmian ogrodu branickiego. Stan parku w tym okresie mo¿na zrekonstruowaæ na podstawie mapy austriackiej z 1914 roku. W obrêbie dziedziñca uformowany by³ okr±g³y klomb. Przed dworem, po jego pó³nocnej stronie, znajdowa³a siê prostok±tna rabata kwiatowa, ramowana bukszpanem. Od pó³nocy, wzd³u¿ obecnej drogi dojazdowej rós³ strzy¿ony ¿ywop³ot. Aleja grabowa nadal istnia³a, ale czê¶æ parku gdzie pierwotnie znajdowa³ siê sad, by³a zaniedbana. W latach pó¼niejszych, gdy w³a¶cicielami maj±tku byli Starzewscy, powsta³ ceglany mur ograniczaj±cy park od wschodu, oraz kapliczka. Stan taki trwa³ do roku 1947, kiedy to nast±pi³o wyw³aszczenie Branic. Od tego czasu teren parku nie by³ konserwowany.
Obecnie w³a¶cicielem parku i znajduj±cych siê na jego terenie budynków, jest Muzeum Archeologiczne, które stara siê utrzymaæ swoje dobra w nale¿ytej kondycji nie trac±c nadziei na to, ¿e w przysz³o¶ci uda siê przywróciæ parkowi dawny blask.
Ten serwis u¿ywa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przegl±darki oznacza zgodê na to)Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowi± tylko czê¶æ materia³ów, które w ca³o¶ci znale¼æ mo¿na w wersji drukowanej "G³osu - Tygodnika Nowohuckiego".
