Nawigacja
· Strona główna
· Nowohuckie Linki
· Fotohistorie
· Szukaj
· Dzielnice
· NH - Miejsce dobre do życia
W Głosie
 Felietony
 Miss Nowej Huty -
XXI edycja

 Nowohucianie
 Humor
 Prawnik radzi
Ostatnie artykuły
· [2024.03.22] Wiosenn...
· [2024.03.22] W Unii ...
· Na niedzielę 24 marc...
· [2024.03.22] Koalicj...
· [2024.03.15] Drożej ...
Ostatnio na forum
Najnowsze tematy
· Na sprzedaż działka ...
· Akcja poboru krwi
· Krótkie włosy - piel...
· Sekcja rekreacyjna G...
· TBS w nowej hucie?
Najciekawsze tematy
Brak tematów na forum
Z archeologią po sąsiedzku
Nowa Huta została wybudowana na potrzeby komunistycznej propagandy jako wzorcowe socrealistyczne miasto. Jej budowę rozpoczęto w 1949 roku, a przeznaczona była dla pracowników powstającego kombinatu metalurgicznego - ówczesnej Huty im. Lenina. Te zakłady przemysłowe, największe w okolicach Krakowa, powstały w 1954 roku.
Jednak teren Nowej Huty nie wszystkim kojarzy się z XX wiekiem. Dla archeologów to przede wszystkim obszar obfitujący w stanowiska archeologiczne. Żyzne gleby zachodniomałopolskich wyżyn lessowych i łatwy dostęp do rzek spowodowały, że od kilku tysięcy lat było to miejsce intensywnie zasiedlane i wykorzystywane gospodarczo przez człowieka. Znamy stąd około 140 stanowisk archeologicznych. Jest to również jeden z lepiej przebadanych wykopaliskowo obszarów w Polsce, a to dzięki badaniom prowadzonym w latach 50. i 60. pod budowę huty i całej towarzyszącej jej infrastruktury.
Lata pięćdziesiąte, sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX wieku to okres największego nasilenia prac wykopaliskowych w Krakowie Nowej Hucie. Były to największe wówczas wykopaliska w Polsce i jedne z największych w Europie. Wyniki tych badań zmieniły postrzeganie roli, jaki ten obszar odegrał w pradziejach. W Cle, w 1950 roku, odkryto piece garncarskie z okresu wpływów rzymskich oraz ślady osadnictwa z innych epok. W Wyciążu znaleziono kolejny piec, ale tym razem z okresu lateńskiego. Badania w Wyciążu stały się sławne także dzięki odkryciu skarbu narzędzi żelaznych, pochodzących ze schyłku I tysiąclecia p.n.e. W Mogile, w miejscu gdzie później stanął Szpital im. Stefana Żeromskiego, przebadano osady z okresu lateńskiego, wpływów rzymskich i wczesnego średniowiecza, dokonano niezwykłego odkrycia. Były to foremki mennicze ze śladami elektronu, świadczące o istnieniu tu celtyckiej mennicy. Jednym z bardziej spektakularnych odkryć w Pleszowie było znalezienie naczynia wypełnionego srebrnymi przedmiotami - ozdobami, monetami i lanymi kawałkami srebra, ukrytego w ziemi w XI wieku. Z kolei w Zesławicach odkryto jedną z najstarszych nekropoli wczesnochrześcijańskich.
W latach siedemdziesiątych zakończono największe inwestycje związane z budową kombinatu i części mieszkaniowej. Badania terenowe prowadzone były nadal, lecz na mniejszą skalę. W latach 1994 i 1995 podczas badań wykopaliskowych w Wyciążu odkryto relikty chaty z VII w n.e. z drewnianymi dranicami, dzięki którym można było zbadać dokładną datę ścięcia drzew użytych do budowy.
W ostatnich kilku latach teren Nowej Huty na nowo stał się wielkim placem badań archeologicznych, a to za sprawą wschodniej obwodnicy Krakowa, będącej częścią budowy drogi ekspresowej S7. Stanowisko w Zesławicach nr 63 okazało się wyjątkowo bogate w znaleziska różnych epok. Przebadano, znane wcześniej z badań na niewielka skalę, unikatowe cmentarzysko, gdzie już w XI lub XII wieku chowano zmarłych w obrządku chrześcijańskim. Odkryto także bogate osadnictwo z epoki neolitu (kultury ceramiki wstęgowej rytej, lendzielskiej, pucharów lejkowatych, badeńskiej) i z epoki brązu (głównie kultury mierzanowickiej i łużyckiej). Położone w niedalekiej odległości stanowisko 39 w Krzesławicach również obfitowało w interesujące znaleziska. Archeolodzy przebadali tu pozostałości po jamach osadniczych, datowanych głównie na epokę neolitu (kulturę lendzielską i malicką) i epokę brązu (głównie kulturę mierzanowicką i trzciniecką). Szczególnie interesujące okazały się bardzo głębokie jamy zasobowe o kolistym kształcie, rozszerzające się stopniowo w kierunku dna, gdzie znajdowały się pochówki ludzkie. Przeważnie zmarły położony był na boku z podkurczonymi nogami. Na podstawie odkrytych w tych jamach zabytków, takich jak ceramika i toporki kamienne, obiekty te są łączone z epoką brązu. Na obszarze stanowiska zarejestrowano także nawarstwienia związane z budową istniejącego tutaj do dziś schronu amunicyjnego oraz linię okopów powstałą w czasie II Wojny Światowej.
Stanowiska w Zesławicach i Krzesławicach to tylko przykładowe dwa, znane bliżej autorce artykułu, miejsca badań archeologicznych na trasie wschodniej obwodnicy Krakowa. Zaznaczyć należy, że budowa ta przyniosła liczne archeologiczne odkrycia i wniosła wiele nowych informacji w i tak bogatą prahistorię Nowej Huty.
Małgorzata Byrska-Fudali


Badania wykopaliskowe w 2021 i w 2022 roku w Zesławicach, stan. 63 i w Krzesławicach, stan. 39.
Fot. Tomasz Fudali
Komentarze
Brak komentarzy. Może czas dodać swój?
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony

Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
 
Ten serwis używa cookies i podobnych technologii (brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to)
Prezentowane na stronie internetowej informacje stanowią tylko część materiałów, które w całości znaleźć można w wersji drukowanej "Głosu - Tygodnika Nowohuckiego".
Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło
Reklama


Wygenerowano w sekund: 0.05 27,214,523 unikalnych wizyt